India Tourism : देशभरात अनेक प्राचीन शिवमंदिरे आहे. आज आपण ज्या मंदिराबद्दल जाणून घेणार आहोत, त्या मंदिरातील शिवलिंगाची स्थापना रावणाने केली होती. हे प्राचीन शिवमंदिर कोणते आहे आणि त्याचे पौराणिक महत्त्व काय आहे ते जाणून घेऊया?
भारतात अशी अनेक मंदिरे आहेजी रामायण आणि महाभारताशी संबंधित आहे. यापैकी एक म्हणजे भगवान भोलेनाथाचे मंदिर, जिथे लंकापती रावणाने स्वतः शिवलिंगाची स्थापना केली होती असे मानले जाते. भगवान भोलेनाथाचे हे मंदिर त्याच्या अध्यात्म, पौराणिक श्रद्धा आणि सुंदर वास्तुकलेसाठी प्रसिद्ध आहे. हे मंदिर हिमाचल प्रदेशातील सुंदर दऱ्यांमध्ये बांधलेले आहे आणि येथे महादेवाचे दर्शन घेण्यासाठी भाविक दूरदूरून येतात. हिमाचल प्रदेशातील कांगडा जिल्ह्यातील पालमपूर शहरापासून १६ किमी अंतरावर भगवान शिवाचे बैजनाथ मंदिर आहे. येथे भगवान शिवाची पूजा केली जाते. असे मानले जाते की बैजनाथ हे भगवान शिवाचे अवतार आहे आणि ते त्यांच्या भक्तांचे सर्व दुःख आणि वेदना दूर करतात.
बैजनाथ मंदिराचे पौराणिक महत्त्व-
हिमाचल प्रदेशातील पालमपूरजवळील बैजनाथ शिव मंदिराबाबत अनेक पौराणिक मान्यता आहे. यापैकी सर्वात लोकप्रिय म्हणजे येथे शिवलिंगाची स्थापना लंकेचा राजा रावणाने केली होती. असे मानले जाते की रावणाने भगवान शिव यांना प्रसन्न करण्यासाठी हिमालयात तपश्चर्या केली होती. पण, जेव्हा त्याला काहीही यश मिळाले नाही, तेव्हा रावणाने त्याचे डोके कापून हवनकुंडात बलिदान देण्याचा निर्णय घेतला. पण मग भगवान शिव प्रकट झाले आणि त्यांनी रावणाला वर मागण्यास सांगितले. मग रावणाने त्याला साथ देण्याचे आणि त्याला अत्यंत शक्तिशाली बनवण्याचे वरदान मागितले. भगवान शिव यांनी वरदान दिले आणि शिवलिंगाच्या रूपात त्यांच्यासोबत जाण्यास सहमती दर्शविली परंतु लंकेत पोहोचेपर्यंत वाटेत कुठेही शिवलिंग ठेवू नका अशी विनंती केली. तसेच भगवान शिव यांनी दिलेल्या वरदानाबद्दल देवांना कळताच ते काळजीत पडले आणि भगवान विष्णूकडे जाऊन प्रार्थना केली. यानंतर भगवान विष्णूने शेतकऱ्याचे रूप धारण केले आणि मंदिराच्या जवळील शेतात काम करण्यास सुरुवात केली. त्याच वेळी, जेव्हा रावण थकला आणि वाटेत थांबला, तेव्हा त्याने शिवलिंग शेतात काम करणाऱ्या एका शेतकऱ्याला दिले आणि त्याला ते जमिनीवर ठेवू नये अशी विनंती केली. पण, भगवान विष्णूने शेतकऱ्याच्या रूपात शिवलिंग जमिनीवर ठेवले, त्यानंतर शिवलिंग त्याच ठिकाणी स्थापित झाले.
बैजनाथ मंदिर कसे जावे?
रेल्वेमार्ग- बैजनाथ मंदिरापर्यंत पोहोचण्यासाठी दिल्ली-पठाणकोट किंवा चंदीगड-उना रेल्वे मार्ग आहे. दिल्लीहून पठाणकोटला पोचल्यानंतर आणि तेथून पालमपूरला जाणारी रेल्वे घेऊन पालमपूरला पोहोचल्यानंतर बस किंवा टॅक्सीने बैजनाथ मंदिर पर्यंत पोहचता येते.
रस्ता मार्ग- हिमाचल रोडवेजची बस दररोज दिल्ली ते पालमपूर पर्यंत धावते, पालमपूरला पोहोचल्यानंतर, तुम्ही बस स्टँडवरून बैजनाथला जाऊ शकता.
विमानमार्ग- पालमपूरमध्ये विमानतळ नाही, विमानाने कांगडा जिल्ह्यातील गग्गल येथे पोहोचू शकता आणि नंतर बैजनाथ मंदिरात जाण्यासाठी टॅक्सी किंवा बसच्या मदतीने मंदिरापर्यंत पोहचता येते.
