Career in PHD Home Science :पीएचडी होम सायन्स हा 3 ते 5 वर्षे कालावधीचा डॉक्टरेट स्तरावरील अभ्यासक्रम आहे .या मध्ये भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, जीवशास्त्र, शरीरशास्त्र, स्वच्छता, समाजशास्त्र, ग्रामीण विकास, अर्थशास्त्र, बालविकास, कौटुंबिक संबंध, कम्युनिटी लिव्हिंग, कला, अन्न, पोषण, वस्त्र, कपडे आणि गृह व्यवस्थापन या विषयांमध्ये अभ्यास दिले जाते. होम सायन्समध्ये पीएचडीचा मुख्य उद्देश विद्यार्थ्यांना ज्ञान तसेच कौशल्ये प्रदान करणे आहे.
पात्रता -
• इच्छुक उमेदवाराने मान्यताप्राप्त विद्यापीठातून गृहविज्ञान विषयात पदव्युत्तर शिक्षण घेतलेले असावे.
• पीएचडी होम सायन्समध्ये प्रवेश घेण्यासाठी उमेदवाराला पदव्युत्तर पदवीमध्ये किमान 55% गुण असणे आवश्यक आहे.
• राखीव श्रेणीतील उमेदवारांसाठी 5% सूट मिळते.
• बहुतेक महाविद्यालये CSIR-UGC-NET इत्यादी सामायिक प्रवेश परीक्षेद्वारे गृहविज्ञान विषयात पीएचडीसाठी प्रवेश देतात.
प्रवेश प्रक्रिया -
पीएचडी होम सायन्समधील प्रवेश प्रक्रिया महाविद्यालयानुसार बदलते. महाविद्यालयात एकूणच प्रवेश गुणवत्तेवर + मुलाखतीच्या आधारावर होतो तर बहुतांश महाविद्यालयांमध्ये गृहविज्ञान विषयातील पीएचडीसाठी प्रवेश परीक्षेच्या आधारे प्रवेश घेतला जातो. भारतातील अव्वल महाविद्यालये खालील प्रवेश प्रक्रिया आहेत.
ऑनलाइन अर्ज कसा करावा -
* उमेदवार अधिकृत वेबसाइटला भेट देतात.
* अधिकृत वेबसाइटला भेट दिल्यानंतर, अर्ज भरा.
* अर्ज भरल्यानंतर, फॉर्ममध्ये काही चूक असल्यास योग्यरित्या तपासा, तर तो नाकारला जाऊ शकतो.
* मागितलेली सर्व कागदपत्रे अपलोड करा.
* अर्ज सबमिट करा.
* क्रेडिट कार्ड किंवा डेबिट कार्डद्वारे ऑनलाइन फॉर्मची फी भरा.
प्रवेश कसे मिळवायचे -
* उमेदवारांनी पीएचडी होम सायन्समध्ये प्रवेश घेण्यासाठी सर्वोच्च विद्यापीठाचे लक्ष्य ठेवले असेल, तर त्यांच्यासाठी प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण होणे फार महत्वाचे आहे. विद्यार्थ्यांना प्रवेश परीक्षेसाठी नोंदणी करावी लागते आणि नोंदणी प्रक्रिया संपल्यानंतर प्रवेशपत्र जारी केले जातात. ज्यामध्ये प्रवेश परीक्षेशी संबंधित सर्व माहिती दिली जाते जसे की परीक्षा कधी आणि कुठे होणार आहे, इत्यादी.
स्पष्ट करा की पीएचडी होम सायन्ससाठी प्रवेश प्रक्रिया JRF साठी UGC-NET,
* CSIR-UGC NET, NBHM, BHU-RET, DUET, CU-ET, AMUET इत्यादी प्रवेश परीक्षेवर अवलंबून असते. पात्र उमेदवारांची पुढील मुलाखतीच्या आधारे निवड केली जाते.
प्रवेश परीक्षा संपल्यानंतर काही दिवसांनी त्याचा निकाल गुणवत्ता यादीच्या स्वरूपात जाहीर केला जातो. त्यानंतर विद्यार्थ्यांना त्यांच्या श्रेणीनुसार महाविद्यालये दिली जातात.
* मुलाखत आणि नावनोंदणी प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण झालेल्या विद्यार्थ्यांना विद्यापीठातर्फे मुलाखतीसाठी उपस्थित राहण्यास सांगितले जाते
विद्यार्थ्यांना एकतर ऑनलाइन (स्काईप, गुगल मीट, झूम) किंवा ऑफलाइन विद्यापीठाच्या कॅम्पसमध्ये बोलावून. या दरम्यान, इतर सर्व पात्रता निकष तपासले जातात आणि जर विद्यार्थ्यांनी मुलाखतीत चांगली कामगिरी केली तर त्यांना डॉक्टरेट स्तरावर होम सायन्सचा अभ्यास करण्यासाठी प्रवेश दिला जातो.
शीर्ष महाविद्यालये -
महिला ख्रिश्चन कॉलेज
प्रेसिडेन्सी कॉलेज
बनस्थली विद्यापीठ
इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, BHU
कलकत्ता विद्यापीठ
जॉब प्रोफाइल -
प्रोडक्शन इंडस्ट्री
हेल्थ केयर इंडस्ट्री
रिसोर्स मॅनेजमेंट
टुरिझम
