Dhanteras Katha 2021 धनत्रयोदशीच्या दिवशी मृत्यूची देवता यमराज आणि भगवान धन्वंतरी यांच्या पूजेला महत्त्व आहे. आश्विन महिन्यातील कृष्ण त्रयोदशीला धनत्रयोदशी म्हणतात. हा सण दीपावलीच्या आगमनाची पूर्वसूचना देतो. या दिवशी नवीन भांडी खरेदी करणे शुभ मानले जाते.
धनत्रयोदशी का साजरी करा- भारतीय संस्कृतीत आरोग्याचे स्थान संपत्तीच्या वर मानले गेले आहे. म्हणून दीपावलीत धनत्रयोदशीला प्रथम महत्त्व दिले जाते. जे भारतीय संस्कृतीला पूर्णपणे अनुकूल आहे. शास्त्रात सांगितलेल्या कथांनुसार, समुद्रमंथनाच्या वेळी आश्विन कृष्ण त्रयोदशीच्या दिवशी भगवान धन्वंतरी हातात अमृत कलश घेऊन प्रकट झाले. भगवान धन्वंतरी हे विष्णूचा अवतार असल्याचे मानले जाते. जगात वैद्यकशास्त्राचा विस्तार आणि प्रसार व्हावा यासाठी भगवान विष्णूंनी धन्वंतरीचा अवतार घेतला. धनत्रयोदशीचा सण भगवान धन्वंतरीच्या रूपाच्या स्मरणार्थ साजरा केला जातो.
काय करायचं-
धनत्रयोदशीच्या दिवशी आपल्या क्षमतेनुसार चांदी आणि इतर धातू कोणत्याही स्वरूपात खरेदी करणे खूप शुभ आहे.
धनप्राप्तीसाठी घरातील पूजेच्या ठिकाणी कुबेर देवतेला दिवा दान करा आणि मुख्य दारावर एक दिवा मृत्यूदेवता यमराजाला दान करा.
कथा-
धनत्रयोदशीशी संबंधित आख्यायिका अशी आहे की, आश्विन कृष्ण त्रयोदशीच्या दिवशी भगवान विष्णूंनी देवतांच्या कार्यात अडथळा आणल्यामुळे असुरांचे गुरू शुक्राचार्य यांचा एक डोळा फोडला. या आख्यायिकेनुसार भगवान विष्णूंनी देवतांना राजा बळीच्या भयापासून मुक्त करण्यासाठी वामनाच्या रूपात अवतार घेतला आणि राजा बळीच्या यज्ञस्थानी पोहोचले. शुक्राचार्यांनीही भगवान विष्णूंना वामनाच्या रूपात ओळखले आणि राजा बळीला वामनाने जे काही मागितले ते नाकारण्याची विनंती केली. वामन हा खरा भगवान विष्णू आहे जो देवांच्या मदतीसाठी तुमच्याकडून सर्व काही हिसकावून घेण्यासाठी आला आहे.
असे सांगिल्यावरही बळीने शुक्राचार्यांचे ऐकले नाही. वामनाने कमंडलातून पाणी घेऊन परमेश्वराने मागितलेली तीन पग जमीन दान करण्याची प्रतिज्ञा घेतली. बळीला दान करण्यापासून रोखण्यासाठी शुक्राचार्यांनी लहान आकार परिधान करून राजा बळीच्या कमंडलमध्ये प्रवेश केला. त्यामुळे कमंडलमधून पाणी बाहेर जाण्याचा मार्ग बंद झाला.
शुक्राचार्यांची युक्ती वामनाला समजली. भगवान वामनाने कुश आपल्या हातात अशा प्रकारे ठेवला की शुक्राचार्यांचा एक डोळा फोडला. शुक्राचार्य गडबडीत कमंडलातून बाहेर आले. यानंतर बळी यांनी तीन पग जमीन दान करण्याची शपथ घेतली. तेव्हा भगवान वामनाने एका पायाने संपूर्ण पृथ्वी आणि दुसऱ्या पायाने अंतराळ मोजले. तिसरे पाऊल टाकायला जागा नसल्याने बळीने भगवान वामनाच्या चरणी डोके ठेवले. त्यागात त्याने सर्वस्व गमावले.
अशा रीतीने देवतांना त्यागाच्या भयापासून मुक्ती मिळाली आणि बळीने देवांकडून जी संपत्ती हिसकावून घेतली होती, त्यापेक्षा कितीतरी पटीने अधिक संपत्ती देवतांना मिळाली. धनत्रयोदशीचा सणही यानिमित्ताने साजरा केला जातो.