देशातील सर्वात महत्वाच्या आणि पवित्र सणांपैकी एक असलेला छठ पूजा, विशेषतः बिहार, उत्तर प्रदेश, झारखंड आणि पूर्वांचलच्या काही भागात मोठ्या उत्साहाने आणि भक्तीने साजरा केला जातो. हा सण चार दिवस चालतो आणि सूर्य देव आणि छठी मैय्याच्या पूजेसाठी समर्पित असतो. या काळात, महिला त्यांच्या कुटुंबाच्या कल्याणासाठी आणि समृद्धीसाठी आणि त्यांच्या मुलांच्या दीर्घायुष्यासाठी आणि चांगल्या आरोग्यासाठी प्रार्थना करण्यासाठी कठोर उपवास पाळतात.
छठ पूजा शुभ मुहूर्त
२५ ऑक्टोबर २०२५
सूर्योदय - ६:४१ वाजता
सूर्यास्त - संध्याकाळी ६:०६
ब्रह्म मुहूर्त - पहाटे ५:०० ते ५:५१ पर्यंत
अभिजित मुहूर्त - दुपारी १२:०१ ते दुपारी १२:४६ पर्यंत
२६ ऑक्टोबर २०२५
सूर्योदय - ६:४१ वाजता
सूर्यास्त - संध्याकाळी ६:०५
ब्रह्म मुहूर्त - पहाटे ५:०१ ते ५:५१ पर्यंत
अभिजित मुहूर्त - दुपारी १२:०१ ते दुपारी १२:४६ पर्यंत
२७ ऑक्टोबर २०२५
सूर्योदय - ६:४२ वाजता
सूर्यास्त - संध्याकाळी ६:०५
ब्रह्म मुहूर्त - पहाटे ५:०१ ते ५:५१ पर्यंत
संध्या मुहूर्त - संध्याकाळी ६:०५ ते ७:२० पर्यंत
ऑक्टोबर २८, २०२५
सूर्योदय - सकाळी ६:४२ वाजता
सूर्यास्त - संध्याकाळी ६:०४
द्रिक पंचांगानुसार, या वर्षी छठ पूजेचा भव्य उत्सव कार्तिक महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील चतुर्थी तिथीला सुरू होईल आणि सप्तमी तिथीला संपेल. चला छठ पूजेची संपूर्ण तारीख आणि त्यांच्याशी संबंधित महत्त्वाचे विधी जाणून घेऊया.
छठ पूजा २०२५: चार दिवसीय भव्य उत्सव
१. नहाय-खाय (२५ ऑक्टोबर २०२५, शनिवार): छठ पूजेच्या पहिल्या दिवसाला "नहाय-खाय" म्हणतात. या दिवशी उपवास करणाऱ्या महिला आणि पुरुष पवित्र नद्यांमध्ये किंवा जलाशयांमध्ये स्नान करतात. त्यानंतर ते भोपळ्याची भाजी, हरभरा डाळ आणि भात असलेले सात्त्विक जेवण घेतात. हा विधी उपवासाची सुरुवात दर्शवितो आणि शरीर शुद्ध करण्याचा एक मार्ग म्हणून काम करतो.
२. लोहंडा आणि खरना (२६ ऑक्टोबर २०२५, रविवार): दुसऱ्या दिवसाला लोहंडा आणि खरणा म्हणतात. या दिवशी उपवास करणाऱ्या महिला दिवसभर निर्जला उपवास पाळतात. संध्याकाळी, सूर्यदेवाची पूजा केल्यानंतर, त्या गूळ आणि तांदूळापासून बनवलेली खीर, पुरी आणि केळी अर्पण करतात. प्रसाद म्हणून हे अन्न खाल्ल्यानंतर, उपवास करणाऱ्या महिला ३६ तासांचा निर्जला उपवास सुरू करतात, जो पुढील दोन दिवस चालू राहतो.
३. छठ पूजा आणि संध्या अर्घ्य (२७ ऑक्टोबर २०२५, सोमवार): छठ पूजेच्या दृष्टीने हा सर्वात महत्वाचा दिवस आहे. या दिवशी, उपवास करणाऱ्या महिला पवित्र नदी किंवा तलावाच्या काठावर जातात आणि मावळत्या सूर्याला "संध्या अर्घ्य" अर्पण करतात. या दरम्यान, त्या सूर्यदेवाला फळे, ठेकुआ आणि इतर पारंपारिक नैवेद्यांनी सूप (बांबूची टोपली) सजवतात. हा विधी छठ पूजेचा केंद्रबिंदू मानला जातो. या दिवसाचे विशेष महत्त्व आहे कारण ही सूर्यास्ताच्या वेळी होणारी पूजा आहे जी निसर्गाचा आणि जीवनचक्राचा सन्मान करते.
४. उषा अर्घ्य आणि पारण (२८ ऑक्टोबर २०२५, मंगलवार): छठ पूजा चौथ्या दिवशी, सप्तमी तिथीला संपते. या दिवशी, उपवास करणाऱ्या महिला सूर्योदयापूर्वी पवित्र नदी किंवा तलावाच्या काठावर येतात आणि उगवत्या सूर्याला "उषा अर्घ्य" अर्पण करतात. अर्घ्य अर्पण केल्यानंतर, त्या प्रसाद खाऊन आणि पाणी पिऊन उपवास सोडतात, या विधीला पारण (अन्न ग्रहण करण्याची विधी) म्हणतात. या दिवशी भव्य उत्सवाचा शेवट होतो.
छठ पूजा हा सण केवळ श्रद्धेचे प्रतीक नाही तर निसर्ग, सूर्यदेव आणि पाण्याचे महत्त्व देखील अधोरेखित करतो, जे जीवनासाठी आवश्यक आहेत. यावर्षी, देशभरातील भाविक मोठ्या उत्साहाने हा सण साजरा करतील.
