एकादशीचा व्रत हा शास्त्रात सर्वात पुण्यपूर्ण आणि सर्वोत्तम व्रतांपैकी एक मानला जातो. प्रत्येक महिन्यात दोन एकादशी असतात. सर्व एकादशी भगवान विष्णूला समर्पित आहेत आणि सर्व एकादशींना वेगवेगळी नावे आणि महत्त्व आहे. आजपासून नवीन वर्ष सुरू झाले आहे. या वर्षातील पहिली एकादशी 13 जानेवारी 2022 रोजी येणार आहे.
या एकादशीला पुत्रदा एकादशी म्हणतात. पुत्रदा एकादशी वर्षातून दोनदा येते, एक पौष महिन्यात आणि दुसरी श्रावण महिन्यात. पौष महिन्यातील शुक्ल पक्षातील एकादशीला पौष पुत्रदा एकादशी म्हणतात. ज्यांना संतती हवी आहे त्यांच्यासाठी हे व्रत खूप शुभ मानले जाते. शुभ मुहूर्त, पूजेची पद्धत, महत्त्व आणि कथा जाणून घ्या.
शुभ वेळ
पौष पुत्रदा एकादशी १२ जानेवारीला दुपारी ४.४९ वाजता सुरू होईल आणि १३ जानेवारीला सायंकाळी ७.३२ वाजता संपेल. उदय तिथीनुसार हे व्रत 13 जानेवारीलाच ठेवण्यात येणार आहे. 14 जानेवारी 2022 रोजी उपोषण मोडणार आहे.
पूजा विधी
कोणत्याही एकादशीला उपवास करण्याचे नियम दशमी तिथीपासून लागू होतात आणि द्वादशीचे व्रत पारणपर्यंत चालू असते. जर तुम्ही हे व्रत ठेवणार असाल तर दशमीच्या दिवशी सूर्यास्तापूर्वी भोजन करा. जेवणात कांदा लसूण इ.चे सेवन करू नये. एकादशीच्या दिवशी स्नान करून उपवासाचे व्रत करावे. यानंतर नारायणाच्या गोपाळ लाडूची पूजा करा. या वेळी देवाला धूप, दिवा, फुले, अक्षत, रोळी, फुलांच्या माळा आणि नैवेद्य अर्पण करून पुत्रदा एकादशी व्रताची कथा वाचावी. दिवसा उपवास ठेवा, रात्री फळे घ्या. द्वादशीच्या दिवशी स्नान करून पूजा वगैरे करून ब्राह्मणाला अन्नदान करून दक्षिणा द्यावी. आपले उपवास उघडावे.
उपवासाचे महत्त्व
पुत्रदा एकादशीचे व्रत निपुत्रिक जोडप्यांसाठी उत्तम मानले जाते. या व्रताचे पालन केल्याने गुणवान संतती प्राप्त होतात. तसेच जे लोक हे व्रत आपल्या मुलांच्या कल्याणासाठी ठेवतात, त्यांच्या मुलांना दीर्घायुष्यासह आयुष्यात खूप प्रगती होते. त्यांची मुले खूप प्रगती करतात आणि कुटुंबाचा गौरव करतात.
उपवास कथा
भद्रावती राज्यात सुकेतुमान नावाचा राजा राज्य करत होता. त्याची पत्नी शैव्या होती. राजाकडे सर्व काही होते, फक्त मुले नव्हती. अशा स्थितीत राजा-राणी दु:खी आणि काळजीत असायचे. राजाच्या मनात पिंडदानाची चिंता सुरू झाली. मुलांच्या काळजीने राजाचे मन खूप व्याकुळ असायचे. त्यामुळे त्यांना राजपथ नीट सांभाळता आला नाही. म्हणून एके दिवशी तो शाही मजकूर सोडून जंगलाच्या दिशेने निघाला.
राजाला जंगलात पक्षी आणि प्राणी दिसले. राजाच्या मनात वाईट विचार येऊ लागले. यानंतर राजा दु:खी झाला आणि तलावाच्या काठावर जाऊन बसला. तलावाच्या काठावर ऋषीमुनींचे आश्रम बांधले गेले. राजा आश्रमात गेला आणि ऋषीमुनींना आपल्या मनाची गोष्ट सांगितली. राजाची चिंता ऐकून ऋषी म्हणाले की पुत्रदा एकादशीचे व्रत तुम्ही नियमानुसार ठेवा. राजाने ऋषीमुनींचे पालन करून पुत्रदा एकादशीचे व्रत पूर्ण भक्तिभावाने व नियमाने पाळले व द्वादशीला ते विधिपूर्वक पार पाडले. परिणामी, काही दिवसांनी राणी गर्भवती झाली आणि नऊ महिन्यांनंतर राजाला मुलगा झाला.