तुम्हा सर्वांना माहित आहे की महाभारताचे युद्ध अनेक कारणांमुळे सुरू झाले, त्यातील एक प्रमुख कारण जमीन आणि राज्याच्या वाटणीचे होते. असे मानले जाते की महाभारत युद्धात 1 लाखांहून अधिक लोकांचा मृत्यू झाला होता. अनेक दिवस चाललेल्या हजारो कोंडीनंतरही काही उपाय सापडला नाही, तेव्हा श्रीकृष्ण पांडवांच्या वतीने शांतीकर्ता म्हणून हस्तिनापूरला गेले. हस्तिनापुरात श्रीकृष्णाने कौरवांकडून फक्त पाच गावे पांडवांना देण्याचा प्रस्ताव मांडला.
पुराणानुसार, धृतराष्ट्रानेही श्रीकृष्णाशी सहमती दर्शवली आणि पांडवांना 5 गावे देऊन युद्ध टाळण्यासाठी दुर्योधनाला समजावून सांगू लागला. आपल्या मुलाला समजावताना ते म्हणाले की हा हट्टीपणा सोडा आणि पांडवांशी तह करा, म्हणजे विनाश टळू शकेल. दुर्योधन संतापला आणि म्हणाला की मी त्या पांडवांना एक भुसाही जमीन देणार नाही आणि आता निर्णय युद्धानेच घेतला जाईल. चला तर मग सांगूया की ती कोणती गावे आहेत जी पांडवांनी कौरवांना देण्यास नकार दिला होता.
इंद्रप्रस्थ आणि बागपत
इंद्रप्रस्थला काही ठिकाणी श्रीपत असेही म्हणतात.पांडवांनी त्यांची राजधानी म्हणून इंद्रप्रस्थची स्थापना केली होती. खांडवप्रस्थासारख्या पडीक ठिकाणी पांडवांनी इंद्रप्रस्थ शहराची स्थापना केली होती. भगवान श्रीकृष्णाच्या आज्ञेनुसार मयासुराने येथे महाल आणि किल्ला बांधला होता. आता दिल्लीतील एका ठिकाणाचे नाव इंद्रप्रस्थ आहे, जिथे एक जुना किल्ला आहे. पांडवांचे इंद्रप्रस्थ याच ठिकाणी होते असे मानले जाते.
महाभारत काळात याला व्याघ्रप्रस्थ असे म्हणतात. व्याघ्रप्रस्थ म्हणजे वाघांचे वास्तव्य. शेकडो वर्षांपूर्वी येथे अनेक वाघ आढळून आले. मुघल काळापासून बागपत हे ठिकाण सर्वाधिक प्रसिद्ध होते. हा उत्तर प्रदेशातील जिल्हा आहे. बागपतमधील ती जागा, जिथे कौरवांनी लक्षगृह बांधून पांडवांना जाळण्याचा कट रचला होता. बागपत जिल्ह्याची लोकसंख्या 50 हजारांहून अधिक आहे.
सोनीपत आणि पानिपत
सोनीपतला पूर्वी स्वर्णप्रस्थ म्हटले जात होते, नंतर ते 'सोनप्रस्थ' आणि सोनीपत असे बदलले गेले. स्वर्णपथ म्हणजे सोन्याचे शहर. सध्या हा हरियाणाचा जिल्हा आहे, त्याच्या इतर लहान शहरांमध्ये गोहाना, गणौर, मुंडलाना, खरखोडा आणि राय यांचा समावेश आहे.
पानिपतला पांडुप्रस्थ असेही म्हणतात. भारतीय इतिहासात हे स्थान अत्यंत महत्त्वाचे मानले जात होते. येथे तीन मोठ्या लढाया झाल्या. या पानिपताजवळ कुरुक्षेत्र आहे, जिथे महाभारताचे युद्ध सुरू झाले. पानिपत राजधानी नवी दिल्लीपासून ९० किमी उत्तरेस स्थित आहे. त्याला ‘सिटी ऑफ वीव्हर’ म्हणजे ‘विणकरांचे शहर’ असेही म्हणतात.
तिलपत
तिलपतला पूर्वी तिलप्रस्थ देखील म्हटले जात असे, हे हरियाणाच्या फरिदाबाद जिल्ह्यातील एक शहर आहे, जे यमुना नदीच्या काठावर वसलेले आहे. या शहराची लोकसंख्या 40 हजारांहून अधिक आहे. एकूण 5 हजारांहून अधिक पक्की घरे बांधण्यात आली आहेत.