श्रीसद्‍गुरुलीलामृत अध्याय दुसरा

॥ श्रीसद्‍गुरुलीलामृत ॥

अध्याय दुसरा

समास पहिला

महाराष्ट्रिं या माणगंगातिरातें । असे पुण्य गोंदावलें क्षेत्र तेथें ॥

यजुर्वेदि विप्रगृहीं जन्म घेती । नमस्कार त्या ब्रह्मचैतन्यमूर्ति ॥ २ ॥

जयजय श्रीज्ञानसूर्या । सच्चिदानंदा गुरुराया ।

अवस्था भेदोनि तुर्या । सहजस्थितिनिवासा ॥ १ ॥

तुझिय कृपाप्रकाशें । वस्तुजात तितुकी दिसे ।

स्पष्टपणें उमजत असे । नित्यानित्य ॥ २ ॥

उदय होतां गभस्ती । डोळस क्रिया चालती ।

अज्ञानाची निवृत्ति । होत असे ॥ ३ ॥

तैसा सद्गुनरु दिनकर । दवडी अज्ञान अंधकार ।

भाविकांसी पैलपार । ज्ञानतेजे पाववी ॥ ४ ॥

जे अज्ञानरजनी निजेले । स्वस्वरूप विसरले ।

जन्ममरणस्वप्नीं भ्रमले । सदोदित ॥ ५ ॥

कोणी अहंकारे उन्मत्त होती । घरघरां घोरों लागती ॥

तस्कर हिरावोनि घेती । अर्थ ज्यांचे ॥ ६ ॥

कित्येक अंधारी फिरती । सर्प विंचू दंश करिती ।

दुःखें तळमळोनि पडती । अधोभागीं ॥ ७ ॥

लोभमोहाचेनि नेटें । स्वप्नवैभव खरें वाटे ।

सवेंचि जातां भ्रष्टे । वृत्ति जयांची ॥ ८ ॥

कित्येक नृप थोर थोर । स्वप्नीं भिक्षा दारोदार ।

मागोनि भरती उदर । हारपले स्वसत्ते ॥ ९ ॥

मुमुक्षु अत्यंत बिहाले । जन्ममृत्युपिशाच्च देखिलें ।

चातकापरी पाहों लागले । वाट उदयाची ॥ १० ॥

विषयपरागाचेनि संगें । कमलसुमनीं गुंतले भुंगे ।

उदय होतांचे वेगें । मुक्त होती ॥ ११ ॥

दक्षाचियें पोटीं । उद्यमाची आवडी मोठी ।

परि अंधाराची मिठी । कांही न चाले ॥ १२ ॥

तैसे बद्ध मुमुक्षु अंध । झाले असती सखेद ।

जंव ज्ञानसूर्य गुरुपद । उदय न पावे ॥ १३ ॥

तमीं दाटलें चित्त । मोहानें भ्रमोनि बरळत ।

तयां सद्गुंरु अभय देत । ज्ञानज्योती उजळोनि ॥ १४ ॥

कैसें नवल उदयाचें । नाशिले विकार त्रिगुणांचे ।

तुर्यातीत अवस्थेचें । ज्ञान होय ॥ १५ ॥

तम म्हाणजे अंधकार । दीपतेज रजोविकार ।

सत्त्व चांदणे निर्धार । लया गेलें ॥ १६ ॥

सर्वसाक्षिणी तुर्या अवस्था । येतसे साधकांचे हातां ।

भवसिंधु तरूनि जातां । सुलभ होय ॥ १७ ॥

अरुणोदयाचे संधी । अनुतापें जैं चित्तशुद्धी ।

तैं ज्ञानोदय कृपानिधी । सद्गुुरुनाथ ॥ १८ ॥

मग वासना निमाली । मना उन्मनता आली ।

ज्ञानदृष्टी पैसावली । भूतीं देखे भगवंत ॥ १९ ॥

तैसी भक्ति घर रिघे । वैराग्य रोमरंध्रीं जागे ।

ज्ञानरूप होवोनि अंगें । सहजानंदी निमग्न ॥ २० ॥

ऐसा ज्ञानसूर्य गुरुवर । मुमुक्षुचातकां आधार ।

निजसखा हाचि निर्धार । इतर सर्व मायिक ॥ २१ ॥

रविहूनि तेजाळ । परि उष्ण ना शीतळ ।

विकाररहित निर्मळ । सहज समाधी ॥ २२ ॥

उदयास्त पावे भास्कर । सद्गु रु नित्य निरंतर ।

आदिमध्यान्तविकार । नाहीं तेथें ॥ २३ ॥

उदय होतां गभस्ती । सत्यासत्य क्रिया चालती ।

होतां सद्गुभरुप्राप्ती । विमलमार्गी पवाडे ॥ २४ ॥

उदय पावले सद्गु्रु । लीला तयांची आदरूं ।

साष्टांगी वंदन करूं । प्रेमळ भावें ॥ २५ ॥

मागां श्रोतीं जे पुसिलें । गुरुलीला विशद बोलें ।

सप्रेम वंदोनि पाउलें । निरूपिजेल ॥ २६ ॥

येरवीं सांग गुरुकथा । गुरुवांचोनि दुजा न वक्ता ।

परि व्हावया समाधान चित्ता । आला प्रसाद अंगीकारूं ॥ २७ ॥

अनंतकोटि ब्रह्मांड । माजीं पृथ्वी नवखंड ।

त्यांतील जें भ्रतखंड । पुण्यभूमी ॥ २८ ॥

जें धनधान्यादिकें समृद्ध । सुवर्णभूमी नामें प्रसिद्ध ।

जेथें मूर्तिमंत वेद । नांदतसे ॥ २९ ॥

जें विद्येचे माहेत । ज्ञानाचें असे कोठार ।

सत्त्वगुणें केलें घर । पुण्यक्षेत्र म्हणोनि ॥ ३० ॥

हरिहरादिक मूर्ति । नित्य नूतन अवतार घेती ।

दुष्टां छेदोनि सुखी करिती । सर्व जन ॥ ३१ ॥

कृषीवल नांगरी शेत । हरळी कुंदा काढीत ।

उत्तम पिकें होय युक्त । भूमिका जेवीं ॥ ३२ ॥

तैसीं हरिहरादिक भले । वेळोवेळां काढिती किडाळें ।

श्रेष्ठ पुरुष सत्त्वागळे । प्राप्त होती ॥ ३३ ॥

भगीरथें गंगा आणिली । सदाशिवें वसति केली ।

पुंडलिकें विटे माउली । भक्तजनां आधार ॥ ३४ ॥

कोणी सूर्यातें झांकिती । देवशत्रु विदारिती ।

कोणी समुद्र प्राशिती । तपोबळें ॥ ३५ ॥

कित्येक देवांशीं झुंजती । त्रिलोकीं सत्ता स्थापिती ।

कोणी धैर्याची मेरुमूर्ति । होऊनि गेले ॥ ३६ ॥

विश्ववायु निरोधी कोणी । प्रतिसृष्टि निर्मिती ज्ञानी ।

कित्येक स्वस्वरूपा पावोनि । निश्चल झाले ॥ ३७ ॥

कोणी निर्जीवा चालवी । पशुमुखें वेद बोलवी ।

स्वर्गींचे पितर जेववी । प्रत्यक्ष येथें ॥ ३८ ॥

देहाच्या करी पुष्पें तुलसी । देहासहित वैकुंठवासी ।

पाषाणमुखीं ग्रासासी । घाली कोणी ॥ ३९ ॥

ऐसा जो कां पुण्यदेश । भक्तिभावें पावन विशेष ।

नाना तीर्थांचे प्रदेश । जया ठायीं ॥ ४० ॥

तयाचे दक्षिणदिग्भागीं । कृष्णा गोदा चालिल्या वेगीं ।

पावन करित भेटीलागीं । सरित्पतीच्या ॥ ४१ ॥

महाराष्ट्र नामें देश । दोन्ही नद्या मध्यप्रदेश ।

माणगंगातटाक विशेष । माण नामें प्रसिद्ध ॥ ४२ ॥

ऐशिया माणदेशीं । गोंदावलें नाम ग्रामासी ।

बुद्रुक संज्ञा जयासी । तें सद्गुरूंचें जन्मस्थान ॥ ४३ ॥

पूर्वदिशे पंढरपूर । सहा योजनें असे दूर ।

मार्गीं जो कां सिद्धेश्वर । म्हसवडीं नांदे प्रसिद्ध ॥ ४४ ॥

दक्षिणेसी शुकस्थान । दुजें कुरोली सिद्ध जाण ।

सिंहनाद होतो गहन । परम पावन क्षेत्र जें ॥ ४५ ॥

पश्चिमे वेरळातीरासी । नागनाथ क्षेत्र परियेसीं ।

उत्तरे शिखर शिंगणापुरासी । कैलासपती नांदतसे ॥ ४६ ॥

माणगंगातीरासी । ज्ञानवापी संगमासी ।

पुण्यक्षेत्रीं गोंदावलीशीं । भीमाशंकर स्थान असे ॥ ४७ ॥

असो ऐशिया क्षेत्रांत । विप्रकुटुंब नांदत ।

'घुगरदरे' उपनाम विख्यात । पूर्वीं होतें प्रसिद्ध ॥ ४८ ॥

अंगिकारिली जैं वृत्ती । कुलकर्णी ऐसें बाहती ।

इनाम मिळविली शेती । इनामदार कोणी म्हणे ॥ ४९ ॥

देशस्थ यजुर्वेदी बाह्मण । शाखा असे माध्यंदिन ।

वसिष्ठ गोत्र असे जाण । सुप्रसिद्ध तें ॥ ५० ॥

उदरनिर्वाहापुरती । लेखनवृत्ती आदरिती ।

गृहस्थाश्रमीं वर्तती । नीतिन्यायें ॥ ५१ ॥

जयांचे कुळीं दैवत । मुख्यत्वें असे पंढरीनाथ ।

शुद्ध एकादशी नेमस्त । वारी जयांची ॥ ५२ ॥

नित्य होत हरिभजन । आवडी नामसंकीर्तन ।

मुद्रा माळा हें भूषण । असे जयांचें ॥ ५३ ॥

वंशवृक्ष विस्तारला । फलपुष्पभारें शोभला ।

लिंगोपंत नामें भला । पुरुष झाला विख्यात ॥ ५४ ॥

संपत्ति जयाची आगळी । उत्तरोत्तर वाढली ।

धान्यादिकें समृद्धी झाली । बहुप्रकारें ॥ ५५ ॥

सुंदर गाई वांसरें । महिषी वृषभ जनावरें ।

शेळ्या आणि कोंकरें । कितीएक ॥ ५६ ॥

दासदासी कुलवाडे । शेती चालली धडाडे ।

धनधान्याचा ढीग पडे । भाग्यवंत ॥ ५७ ॥

ग्रामाधिकार यथान्याय । चालवी, न करी अन्याय ।

अधिकारीवर्ग गुण गाय । बहुप्रकारें ॥ ५८ ॥

संपत्ति घरीं पाणी भरी । आणि परमार्थी आवडी भारी ।

दोन्ही नांदती एकसरी । ऐसें स्थळ दुर्मिळ ॥ ५९ ॥

लक्षीमदें नर धुंद होती । लक्ष्मीनायका विसरती ।

न कळे धर्माधर्म नीति । विषयभोगीं अतृप्त ॥ ६० ॥

स्वेच्छाचारे वर्तती । सुज्ञासी धर्मवेडा म्हणती ।

आयुष्य जाईल विलयाप्रती । ऐसें स्वप्नीं न ये कदा ॥ ६१ ॥

जेथें श्री आणि श्रीधर । उभय कार्य चाललें थोर ।

तो भगवदंश निर्धार । सत्य सत्य जाणावा ॥ ६२ ॥

लिंगोपंत अत्यंत सात्त्विक । गृहधर्म पाळी अशेख ।

अतिथिसेवा निःशंक । अत्यादरें करितसे ॥ ६३ ॥

पंढरीकुलधर्म घरीं । नित्य नेमें वारी करी ।

भजन कळाकुसरीं । टाळ वीणा मृदंग ॥ ६४ ॥

प्रातःकाळी करूनि स्नान । ब्रह्मकर्म देवतार्चन ।

भगवद्गीता करी पठण । अतिप्रीतीं ॥ ६५ ॥

नित्य हरिपाथ वाची । आल्या अतिथा अन्न वेचीं ।

आवडी अध्यात्मश्रवणाची । जयालागीं ॥ ६६ ॥

रात्रौ हरिभजनीं सादर । वाणी जयाची मधुर ।

प्रेमें वाहे नयनीं नीर । नाचतसे प्रेमभरें ॥ ६७ ॥

भगवच्चरणी अढळ लक्ष । प्रपंची उद्यमी अति दक्ष ।

दीनाचा घेऊनी पक्ष । युक्तिप्रयुक्तीं सांभाळी ॥ ६८ ॥

भार्या राधा पतिव्रता । पतिवांचूनि देवता ।

न मानी जी तत्त्वतां । एकनिष्ठ सेवा करी ॥ ६९ ॥

गृहीं गृहिणी शोभली । बाह्य कीर्ति पैसावली ।

तया भाग्याची साउली । इच्छिती जन ॥ ७० ॥

संसार थोर चालला । संतती-संपत्तीनें भरला ।

रावजी नामें पुत्र झाला । स्थिरबुद्धी ॥ ७१ ॥

विद्या वृत्ति-व्यवहार । शिकवोनि केला थोर ।

मग विवाहाचा विचार । करों लागले ॥ ७२ ॥

वर पहावया अनेक । गांवोगांवचे येती लोक ।

विद्या वैभव वागणूक । वररूप पाहती ॥ ७३ ॥

कोणी वैभव वांछिती । कोणी वयसीमा पाहती ।

कोणी शरीरसंपत्ति । आणि स्वरूप ॥ ७४ ॥

कोणी म्हणती पाहिजे वर केवळ । नको सासूसासर्यांचा छळ ।

नणंदा-जावांचा जोंजाळ । असूंच नये ॥ ७५ ॥

म्हणती वर विद्वान् असावा । कोणी म्हणे उद्यमी असावा ।

धारिष्टें असावा बरवा । सकलां ठायीं ॥ ७६ ॥

कोणी म्हणे भलतें झालिया । स्थावर असावें खाया ।

हिस्सेरशीनें जांवया । काय येईल ॥ ७७ ॥

कित्येक जे बिडालबुद्धी । विक्रये खाती द्रव्यनिधी ।

असेल जें जें प्रारब्धीं । तैसें कन्येचें होईल ॥ ७८ ॥

न पाहती वयसीमा । कुल विद्या आणि आरामा ।

कन्याविक्रयी अधमाधमा । अधोगती होतसे ॥ ७९ ॥

कित्येक धनानें भुलले । अधर्माचे पाये घातले ।

कुलवंत सात्त्विक भले । विरळा शोधी ॥ ८० ॥

असो ऐसी लोकस्थिती । नोवर्या सांगोन येती ।

लिंगोपंत विचारी चित्तीं । वधू कैसी योजावी ॥ ८१ ॥

मातुलगृहींचे आचार । संतती करिते अंगीकार ।

जाणोनि हा आधार । सूक्ष्मदृष्टीं न्याहाळी ॥ ८२ ॥

कुलवंत बुद्धिवंत । आचारशील दयावंत ।

विवेकी आणि भगवद्भक्त । असतां भली ॥ ८३ ॥

अधर्में धन मेळविती । धार्मिकाचा आव आणिती ।

धना पाहुनी भुलती । कितीएक ॥ ८४ ॥

अथवा धनाचे मदभारें । वागती नाना कुविचारें ।

म्हणोनि सूक्ष्मविचारें । निरीक्षण करी ॥ ८५ ॥

दैवयोगें दारिद्र्य आले । नीतीनें पाहिजे भोगिलें ।

कुनीतीकरितां गेलें । श्रेष्ठत्व कुळाचें ॥ ८६ ॥

पूर्वजांची महाव्याधी । क्वचित् संततीसी बाधी ।

यास्तव तो सूक्ष्मबुद्धी । शोधीतसे ॥ ८७ ॥

वाघमारे कलढोणकर । सात्विक सज्जन इनामदार ।

नारायणकन्या उपवर । निश्चित केली ॥ ८८ ॥

विवाहसमारंभ केला । वधूप्रवेश गृहीं झाला ।

गीतानामें पाचारिती जिला । उभयकुलोद्धारक ती ॥ ८९ ॥

लिंगोपंत वृद्ध झाले । प्रपंच करोनि थकले ।

रावजीहातीं काज दिलें । नीतिन्यायें सांभाळीं ॥ ९० ॥

मज आले वृद्धपण । हरिचिंतनावांचूनि जाण ।

आतां काज नसे अन्य । उचित बापा ॥ ९१ ॥

इति श्रीसद्‌गुरुलीलामृते द्वितीयाध्यायांतर्गतः प्रथमः समासः ॥

श्रीसद्‌गुरुचरणार्पणमस्तु ॥

अध्याय दुसरा

समास दुसरा

संसारगाडा चालला नीट । लिंगोपंत झाले जरठ ।

वारी करितां बहु कष्ट । होऊं लागले ॥ १ ॥

परि एकनिष्ठ वैष्णव । विठ्ठलचरणीं दृढभाव ।

देहाची ज्या नसे कींव । वारीपुढें ॥ २ ॥

ऐसा काळ बहुत गेला । विठ्ठला कळवळा आला ।

भक्तिप्रेमे पाझरला । धांव घेई ॥ ३ ॥

देव भक्तांची माउली । भक्तचिंता त्यास लागली ।

वृत्ति पाहिजे विश्वासली । परि तेंचि कथिण ॥ ४ ॥

स्वप्नीं येवोनि सांगत । तुझी भक्ति दृढ बहुत ।

देज्खोनि प्रसन्न मी पंढरीनाथ । झालो आजीं ॥ ५ ॥

तव देह जीर्ण झाला । परि भक्तिभाव वाढला ।

वारी करितां भागला । बहु दिससी ॥ ६ ॥

तरी आतां ऐसें न सोसावें । तूं कष्टतां मी दुखवे ।

आज्ञापितो तें ऐकावें । एकचित्तें ॥ ७ ॥

तुझिया भक्ति भुलोनि । आलों असें तव सदनीं ।

विठ्ठलरखुमाई मूर्ति दोन्ही । विहिरीमाजीं असती ॥ ८ ॥

काढोनियां मूर्तींप्रती । स्थापन कराव्या वेदोक्तीं ।

नित्य पूजा पंचारती । अतिआदरें करावी ॥ ९ ॥

तयांचे घेतां दर्शन । वारी होईल परिपूर्ण ।

येविषयीं संशयी मन । करों नये ॥ १० ॥

ऐसा दृष्टांत होतां पाहीं । मूर्ति काढल्या लवलाही ।

यथाविधी स्थपिल्या गृहीं । अत्यानंदें ॥ ११ ॥

नित्यपूजा नैवेद्यासी । जमीन दिधली देवासी ।

सेवा करिती अहर्निशी । निरालम्यें ॥ १२ ॥

कुळीं जयांच्या भगवंत । प्रत्यक्ष असे नांदत ।

तयांची थोरवी वर्णूं येथ । किती म्हणोनि ॥ १३ ॥

सुकृतें जयांचीं आगळीं । ते नर जन्मती या कुळीं ।

उत्तरोत्तर भक्ति जिव्हाळीं । वाढों लागे ॥ १४ ॥

नदी उगमीं सूक्ष्म वाहत । पुढतपुढती प्रवाह वाढत ।

समुद्रमिळणीं न लागे अंत- । पार जियेचा ॥ १५ ॥

संगमी समरस होये । वेगळेपणें काढितां नये ।

सागर होवोनि राहे । भेदरहित ॥ १६ ॥

सूक्ष्म प्रवह ओहोळ नाले । सरळी सरोवर निघाले ।

मिळणी मिळतां एकचि झाले । संगतीं तारिले असंख्य ॥ १७ ॥

तैसी ही कुलनदी । ब्रह्मरसीं मीनली अनादि ।

तारिली असंख्य शिष्यमांदी । बोधामृत पाजूनिया ॥ १८ ॥

लिंगोपंतांची भक्ती ऐसी । रावजी स्वयें उदासी ।

परि पित्राज्ञा मानोनि आदरेंसी । प्रपंचगाडा चालवी ॥ १९ ॥

घेतला प्रपंचभार भाथां । चालवीतसे कार्यापुरता ।

येरवीं प्रिय ज्याचे चित्ता । एकांतवास ॥ २० ॥

सदा विठ्ठलचिंतन । परपीडेचे दुःख जाण ।

शेतीं कष्टोनि आपण । धान्य मेळवी ॥ २१ ॥

स्वयें पाणी आणावें । अन्नही स्वतः शिजवावें ।

खावोनिसुखी असावें कष्ट न देई कोणासी ॥ २२ ॥

जरी गृहीं अर्धांगी । वचनसीमा नुल्लंघी ।

तरी नियमा न त्यागी । आदरिलें ज्या ॥ २३ ॥

येतां नदीस्नान करोनि । स्पर्श करिती उपहासोनि ।

पुनरपि जाई स्नानालागोनि । परि क्रोध शिवेना ॥ २४ ॥

अप्पा पाटील ग्रामस्थ । यांनी केला केला बंदोबस्त ।

परि रावजी भरे न भरित । सात्त्विक धर्ममूर्ती ॥ २५ ॥

ऐसी ठेवोनि वृत्ती । स्वधर्मकर्मी रत होती ।

प्रपंची न जडे आसक्ती । कार्याकारण ॥ २६ ॥

गृहीं दुर्लक्ष झालें । वैभवावरोनि मन उडालें ।

विर्वाहापुरतें राहिलें । स्वल्प कांहीं ॥ २७ ॥

जितुका करावा व्याप । तितुका होतसे संताप ।

साधनीं येई विक्षेप । क्षणोक्षणीं ॥ २८ ॥

विषय लोभ नाही मनीं । वैराग्य वारिलें जयांनीं ।

ऐसे रावजी अंतर्ज्ञानी । जरी लोकीं दिसती साधारण ॥ २९ ॥

विषयीं मानिला वीट । परमार्थीं लागली चट ।

उपासना एकनिष्ठ । निरालस्यें चालवी ॥ ३० ॥

गीताबाई सगुणखाणी । पतिव्रताशिरोमणि ।

सदा तत्पर पतिवचनीं ऽत्यादरें ॥ ३१ ॥

गृहकाजीं दक्ष सदा । वृद्धांसि देई आनंदा ।

सेवेसी नसे मर्यादा । हास्य मुखी ॥ ३२ ॥

अरुणोदयापूर्वीं । उठोनि गृह सारवी ।

रांगोळी घाली बरवी । चित्रविचित्र ॥ ३३ ॥

वेणीफणी सुंदर । कुंकुमादि अलंकार ।

लक्ष्मीपरी साचार । दर्शनें आनंदची ॥ ३४ ॥

देवकाजीं अति सादर । उपकरणीं निर्मळ सुंदर ।

रंगवल्यादि मनोहर । देवगृहा सुशोभवी ॥ ३५ ॥

पुष्पमाळा तुळसीमाळा । गुंफोनि देत वेल्हाळा ।

कामाचा नसे कंटाळा । तियेलागीं ॥ ३६ ॥

गरजेआधी साहित्य पुरवी । मधुरवचनी तोषवी ।

सत्कार्यालागीं झिजवी । देह आपुला ॥ ३७ ॥

नव्हे अंगचोर खादाड । झोळू कुटिल आणि द्वाड ।

ओंगळ तोंडाळ तुसड । कुतर्की हटवादी ॥ ३८ ॥

नव्हे भ्याड ना अति धीट । गृहकार्यें चालवी नीट ।

सासूनणंदांसी बोभाट । कराया ठाव नाहीं ॥ ३९ ॥

पति सासू आणि श्वशूर । तुळसी विठ्ठल रखुमाईवर ।

इतुक्यांची सेवा चतुर । नेमस्तपणें चालवी ॥ ४० ॥

वाटे दुजी अनुसूया । अथवा सती जनकतनया ।

पावली भाव पाहूनिया । जगन्माता जगदंबा ॥ ४१ ॥

देवब्घक्तांचे दर्शन । घ्यावया उल्हसित मन ।

उभयतां धरिती चरण । सद्भक्तांचे ॥ ४२ ॥

संभाजी साधु दर्यांत । तेथें उभयतां दर्शना जात ।

चरणीं मस्तक ठेवित । करद्वय जोडोनि ॥ ४३ ॥

त्या साधूंची ऐशी स्थिति । कोणासी स्पर्श करूं न देती ।

लोकीं केली विनंती । यांसीच स्पर्श किंनिमित्त ॥ ४४ ॥

साधु बोलती तयांसी । धन्य असे यांची कुशी ।

उदरीं अवतार देवासी । येणें असे । ४५ ॥

यांचे भाग्य असे थोर । पूर्वसंचित अपरंपार ।

उदरीं होईल अवतार । सगुण ब्रह्म ॥ ४६ ॥

परिसोनि विस्मय करिती । धन्यवाद मुखीं गाती ।

तैसाच रावजीप्रती । दृष्टांत होय एकदिनीं ॥ ४७ ॥

स्वप्नीं येत पंढरीनाथ । कौस्तुभ-श्रीवत्सांकित ।

कंठीं वनमाला शोभत । शंखचक्रधारी ॥ ४८ ॥

कांसे पीतांबर कशिला । मयूरपिच्छें मुगुट शोभला ।

रावजीसन्मुख उभा ठाकला । हास्यमुखें बोलतसे ॥ ४९ ॥

तुझी भक्ती फळा आली । सुकृतें असंख्य जोडलीं ।

भार्या पतिव्रता लाभली । धन्य कुशी तियेची ॥ ५० ॥

तुम्हांसि होईल सुत । महावैष्णव भगवद्भक्त ।

कीर्ति करील दिगंत । सिद्ध पुरुष ॥ ५१ ॥

असंख्य तारील नर । होईल कारणिक अवतार ।

तुमचें भाग्य असे थोर । सद्गतीस पावाल ॥ ५२ ॥

ऐसा दृष्टांत झाला । भार्येसी निवेदन केला ।

उभयतां आनंद झाला । पोटीं न समाये ॥ ५३ ॥

भाग्य आमुचें उदेले । अहा देवा धन्य केलें ।

दीनांसी हातीं धरियेलें । काय भक्ति पाहिली ॥ ५४ ॥

भक्तकाजकल्पद्रुम । म्हणती तुज आत्माराम ।

भक्तांचे हरिसी श्रम । नमन असो आमुचें ॥ ५५ ॥

बहुतां परीनें स्तुती । केली उभयतांनीं चित्तीं ।

कालांतरें गर्भाप्रती । धारण करी गीताई ॥ ५६ ॥

एक मांस होता पूर्ण । पाळी चुकली बाणली खूण ।

आनंदी-आनंदलें मन । सर्वत्रांचें ॥ ५७ ॥

तिजे मासाचे अवसरीं । शिंक्याखालीं बसविती नारी ।

चोरओटी भरोनि सत्वरीं । वायनें देवविती ॥ ५८ ॥

हळूंहळूं डोहाळे लागती । शांति आदरिली चित्तीं ।

प्राकृताऐसे नव्हेती । साधारण वा कष्टमय ॥ ५९ ॥

जैसे लागती डोहाळे । तैसीं निपजती बाळें ।

माता करिती चाळे । त्या त्या परी ॥ ६० ॥

गीताबाईची स्थिति । पहा झाली कैशा रीती ।

जेणें श्रवण तृप्त होती । कथन करूं ॥ ६१ ॥

एकंती जावोनि बैसे । रामनाम घेई हर्षें ।

सात्त्विक आहार करितसे । आवडीनें ॥ ६२ ॥

पतीनें एकांती पुसिलें । काय इच्छा असे बोलें ।

सती वदे इच्छें भ्रमले । तोह्र थोर ॥ ६३ ॥

निर्हेतुक रामभक्ति । करावी वाटते चित्तीं ।

सहजानंदीं वृत्ति । लय करावी ॥ ६४ ॥

सद्गुंरुचरण सेवावे । ऐसें वाटतें जीवेंभावें ।

भविष्य जाणोनि बरवें । रावजी राहे तटस्थ ॥ ६५ ॥

समवयी मैत्रिणी मिळाल्या । कौतुकें भेटों आल्या ।

उपदेशामृतें बोधिल्या । नानापरी ॥ ६६ ॥

कैंचा पुत्र कैंचे घर । कैसे डोहाळे संसार ।

हें सर्वही असार । सार तें वेगळेंचि ॥ ६७ ॥

भगवद्भजन हेंचि सार । नामाचा करा हो गजर ।

परिसोनि विस्मय थोर । वाटे उदरीं सिद्धपुरुष ॥ ६८ ॥

वैभव मानाल सत्य । तरी अऽन्तीं होईल घात ।

मीन गळातें गिळित । आमिषातें भुलोनि ॥ ६९ ॥

तरी ऐसे ं न करावें । सन्मार्ग हृदयीं धरावें ।

सद्गुरूसी शरण जावें । अहंभाव संडोनि ॥ ७० ॥

पतिसेवा निरंतर । करावीं निर्मत्सर ।

जन्मा आलियाचें कीर । सार्थक करावें ॥ ७१ ॥

मैत्रिणींसी उपदेशी । रामनाम अहर्निशी ।

गाई अत्यानंदेंसी । पतिव्रता माऊली ॥ ७२ ॥

ओटीं नारळ घालिती । समारंभ बहु करिती ।

मनींची हौस पुरविती । अतिकौतुकें ॥ ७३ ॥

कोंवळें ऊन्ह चांदणें । काळोखे रात्री जेवणें ।

नानापरींची पक्वान्नें । मधुर आणि धमधमित ॥ ७४ ॥

वनभोजन वांवळीभोजन । तुळशीभोजन केळीभोजन ।

सुवासिनी कुमारिका जमवून । ओटीभरण करिताती ॥ ७५ ॥

याचकांसी दिधलें धन । सुवासिनींसी वायन ।

महाफळें आणि खण । धान्य देऊन बोळविती ॥ ७६ ॥

उत्तरोत्तर वाढे गर्भ । तेज फांकलें स्वयंभ ।

होईल म्हणती पुत्रलाभ । कुलदीप चालवील ॥ ७७ ॥

इति श्रीसद्‍गुरुलीलामृते द्वितीयाध्यायांतर्गतः द्वितीयः समासः ॥

॥ श्रीसद्‍गुरुचरणार्पणमस्तु ॥

अध्याय दुसरा

समास तिसरा

श्रीगणाधीशा तुज नमोन । करितो श्रीगुरूंचे जन्मकथन ।

मज दीनावरी कृपा करून । अवधान दीजे ॥ १ ॥

हळूं हळूं दिवस भरले । नवमास पूर्ण झाले ।

सोहळे सर्वही केले । शास्त्ररूढी ॥ २ ॥

प्रसूतीसाहित्य जमा केलें । कुशल सुइणीसी निमंत्रिलें ।

प्रसूतीगृह रंगविलें । शोभायमान ॥ ३ ॥

जन्मसमय प्राप्त झाला । कोणी करूं नका गलबला ।

मुखानें राम राम बोला । सुटका होईल त्वरित ॥ ४ ॥

शके सतराशें साहसष्टांत । माघ शुद्ध द्वादशीप्रत ।

बुधे पंचघटी प्रभात । मीन लग्नीं रवि आला ॥ ५ ॥

शुभदिन शुभमुहुर्त । उच्च ग्रह असती जेथ ।

तया लग्नीं बाल जन्मत । आनंदा सुकाळ जाहला ॥ ६ ॥

इकडे भजनाचा गजर । रावजी करितसे मनोहर ।

पुत्रवार्ता सांगाया चतुर । नारी टपोनि बैसल्या ॥ ७ ॥

उदरीं प्रसूतिवेदना आली । गीताबाई प्रसूत जाहली ।

पूर्वपुण्यें सुपुत्र लाधली । सिद्धपुरुष ॥ ८ ॥

चतुर नारी धांवत गेली । पुत्रवार्ता निवेदिली ।

द्रव्य देऊनि सुखी केली । लिंगोपंत - रावजींनी ॥ ९ ॥

पुत्र होय रावजीप्रती । घरोघरें शर्करा वांटिती ।

नरनारी पाहों येती । बालकासी कौतुकें ॥ १० ॥

ज्योतिष्यासी बोलाविलें । सूक्ष्मवेळेसी कथिलें ।

भविष्य पाहिजे वर्तविले । गणित करोनी ॥ ११ ॥

वेदमूर्ती पाचारिल्या । दक्षिणा देऊनि सुखी केल्या ।

याचकमांदी धांविन्नल्या । रावजीगृहीं ॥ १२ ॥

कोणा वस्त्र कोणा भूषण । कोणा धान्य कोणा अन्न ।

देऊनि तोषविती मन । सकळिकांचें ॥ १३ ॥

आंधळ्या पांगळ्या व्यंगांसी । भोजन घालिती हर्षेंसी ।

तृप्त होविनि सुखेंसी । आशीर्वचनें बोलती ॥ १४ ॥

खण नारळ सुवासिनी । हळद कुंकू लेववोनी ।

ओट्या भरिती धान्यांनी । बहुतां परींच्या ॥ १५ ॥

गांवोगांवी धाडिलें पत्र । ईशकृपें लाधलों पुत्र ।

सुखी असती सर्वत्र । चिंता चित्तीं नसावी ॥ १६ ॥

तुझे कृपें जाहला पुत्र । म्हणोनि करिती स्तोत्र ।

पांडुरंगा तूंचि मित्र । पाठिराखा आमुचा ॥ १७ ॥

मातुलगृही पाठविती । शर्करा दूताहातीं ।

पत्र देवोनि कथिती । आनंदवार्ता ॥ १८ ॥

वेदोक्त कर्में शांत्यादिक । यथाविधि करिती सकौतुक ।

पुत्रस्नेह उन्नत देख । दिवसेंदिवस होतसे ॥ १९ ॥

न्हाणीपूजन पांचवीपूजन । नाना ग्रहांचे पूजन ।

लोकाचारें करिती जाण । अंतरीं ध्यान पांडुरंग ॥ २० ॥

दश दिन समाप्त झाले । सूतिकागृह शुद्ध केले ।

घरोघरी वाटले । विडे आणि सुंठवडे ॥ २१ ॥

त्रयोदश दिन प्राप्त झाला । समारंभ आरंभिला ।

करूं म्हणती नामकरणाला । अतिप्रीतीं ॥ २२ ॥

पाहुणेमंडळी जमली । गृहीं अत्यंत दाटी झाली ।

बालकांची गट्टी जमली । करिती सारा गोंगाट ॥ २३ ॥

पक्वान्नें केलीं षड्रस । विप्र सुवासिनी विशेष ।

कुमार कुमारी आणि दास । जेवूं घालिती अनेकां ॥ २४ ॥

बाळ आणि बाळंतिणी । सुगंधिक तैलें उटणीं ।

न्हाऊं घालिती मर्दोनी । शीघ्रत्वेंसी ॥ २५ ॥

दृष्ट होईल म्हणती । मीठमोहर्या ओंवाळिती ।

मिरच्या पावकीं घालिती । कितीएक ॥ २६ ॥

नेत्री घालिती काजळा । तीट लाविती कपाळा ।

वारा लागों न देती बाळा । शीत होईल म्हणोनि ॥ २७ ॥

अन्न वांटिती गरिबांसी । लुगडें चोळी सुईणीसी ।

देती अतिहर्षेंसी । कार्यभाग चालिला ॥ २८ ॥

रावजी मनीं विचारी । स्वप्नीं बोलिले श्रीहरी ।

सिद्धपुरुष हा निर्धारीं । धन्य भाग्य आमुचें ॥ २९ ॥

अनंत जन्मींची सुकृतें । फळली आजिं आम्हांतें ।

उद्धार करील कुळातें । निश्चयेंसी ॥ ३० ॥

सत्कर्मी पुत्र होय जरी । पितरा नरकापासोनि तारी ।

आत्मज्ञानी झालियावरी । सुकृतातें न गणवे ॥ ३१ ॥

कुकर्मी झालिया पुत्र । नरकीं घालील सर्वत्र ।

म्हणोनि सुज्ञ सुपुत्र । वांछिती सद्गतीसी ॥ ३२ ॥

कोणी घेतील आशंका । कर्म एकाचे एका ।

फळतें कैसें सांगाना कां । आम्हांप्रती ॥ ३३ ॥

वाटसरू वृक्षछायेंसी । क्षण एक आले वस्तीसी ।

सवेंचि चालिले दशदेशीं । येरयेरां काय प्राप्त ॥ ३४ ॥

येचि दृष्टांतीं विवेचन । करूं व्हावें सावधान ।

एकाचें कर्म एकालागून । भोंवतें कीं नाहीं ॥ ३५ ॥

कोणे एके धर्मशाळे । पांथिक समुदाय जमले ।

संगतिपरिणाम लाधले । कैसे पहा ॥ ३६ ॥

कोणाचा कर्ण फुटला । दुर्गंधवायु कोंदला ।

कोणी करी वमनाला । चिळस आली ॥ ३७ ॥

कोणी ढेंकूण आणिती । वस्त्रांतून उवा निघती ।

ढांसढांसोनि जागविती । समस्तांसी कितीएक ॥ ३८ ॥

पीडिती ऐसे अधम । आतां पाहूं ते उत्तम ।

ज्यांची संगती आराम । इतरां देई ॥ ३९ ॥

कोणी हरिभजन करिती । श्रवणीं पीयुष सिंचिती ।

कोणी मधुर गायन करिती । आनंदविती सकळांसी ॥ ४० ॥

अत्तरें माखिती कोणी । दीप ठेविती लावोनी ।

देशोदेशींचें ज्ञान कथुनी । चित्तरंजन करिताती ॥ ४१ ॥

असो ऐसे बहुत जन । गुंतले पाहोनि आश्रयस्थान ।

सुखदुःख भोगिती जाण । संगतीसारिखें ॥ ४२ ॥

तैसे कुळाभिमानी गुंतले । पुत्रस्नेहें जे भ्रमले ।

त्यांसी पाहिजे भोगिले । पुत्रकर्म ॥ ४३ ॥

पुत्रावांचोनि नाही गति । ऐसें सर्वत्र बोलती ।

स्वर्गद्वारीं न घेती । निपुत्रिकासी ॥ ४४ ॥

आणि पितृऋणांतुनी । सुत होतां मुक्त प्राणी ।

पितरोद्देशें देई पाणी । आत्मा मूर्तिमंत दुसरा ॥ ४५ ॥

करोनि बहु विचार । रावजी आनंदले थोर ।

आठविती देवाचे उपकार । स्तविती पुन्हा पुन्हा ॥ ४६ ॥

इति श्रीसद्‍गुरुलीलामृते द्वितीयाध्यायांतर्गतः तृतीयः समासः ॥

॥ श्रीसद्‍गुरुचरणार्पणमस्तु ॥

अध्याय दुसरा

समास चवथा

जयजय श्रीबालकृष्णा । तुझिये कृपें निरसे तृष्णा ।

शरण जाणूनि करिं करुणा । विनंती माझी ॥ १ ॥

बालरूप गुरुवर । दिवसेंदिवस होती थोर ।

कराया पतितांचा उद्धार । नररूप धरियेलें ॥ २ ॥

आला बारशाचा दिवस । आनंदले बहुवस ।

पाचारिलें सोनारास । कानीं मुद्या घालिती ॥ ३ ॥

ताशा मरफा आणि सूर । ढोल सनई सुस्वर ।

शिंगें वाजविती चतुर । वाजंत्री अनेक ॥ ४ ॥

बाळासि भूषणें घालिती । पंचधातूंचे वाळे करिती ।

वाघनखें सुवर्णीं गुंफिती । गाठलें घालिती पुतळ्यांचें ॥ ५ ॥

कंठी सुवर्णसांखळी । बिंदली मनगटी हसोळी ।

आंगठ्या घालिती । करांगुलीं । रणजोडवें पायांत ॥ ६ ॥

उर्णावस्त्राचें अंगडें । गजनीचें करिती टोपडें ।

जरीकुंचीसी गोंडें । कनकपुष्पें लाविती ॥ ७ ॥

सुवासिनी बहुत जमल्या । खण नारळ कुंच्या आणिल्या ।

कोणी वाळे कोणी बिंदल्या । आणिती यथाशक्ती ॥ ८ ॥

पाळणा सुंदर रंगविला । खेळणीं लाविलीं जयाला ।

घालिती मऊ शय्येला । दुपटीं रंगीत चिटांची ॥ ९ ॥

बाळासी पोटकुळीं धरिती । पाळण्याखालूनि देती ।

गोविंद गोपाळ घ्याहो म्हणती । हर्षभरें ॥ १० ॥

दर्शन उद्वेग चिंता हरी । वाटे दुजा सिंदुरारी ।

गणेश नाम ठेविती नारी । सद्गुरूंचें ॥ ११ ॥

सुंठवडा वांटला सत्वर । घुगर्या पेढे साखर ।

गणेश नामाचा गजर । नरनारी करिताती ॥ १२ ॥

हळद कुंकू ओटी । परस्परें करिती दाटीं ।

वायनें दानें दिधलीं मोठीं । अपूर्व सोहळा जाहला ॥ १३ ॥

गणपतीचें मुख पाहती । सुहास्यवदन गंभीरवृत्ती ।

दर्शनें आनंद चित्तीं । न समाये ॥ १४ ॥

पहा हो सोज्ज्वळ बाळ । नसे श्लेष्म आणि लाळ ।

न करी रडोनि गोंधळ । योगियापरी स्थिरदृष्टी ॥ १५ ॥

ब्रह्मरंध्री वायु खेळे । दशमद्वार तें मोकळें ।

सहजानंदाचे सोहळे । नित्य भोगी ॥ १६ ॥

नवल वाटलें सकळांसी । अवतरले ज्ञानराशी ।

धन्य धन्य तुमची कुशी । धन्य तुमचें दर्शन ॥ १७ ॥

हर्षें कोंदलें गगन । सोहळा झाला पूर्ण ।

ज्योतिषी तेथें येवोन । जातकातें वर्तविती ॥ १८ ॥

मीनलग्नीं जन्म यासी । कुंडली परिसावी कैसी ।

स्वगृहीं तनुस्थानासी । बृहस्पति देवगुरु ॥ १९ ॥

वृषभे केतु सहजांत । कर्के स्वगृही निशिनाथ ।

वृश्चिके शोभे धरणीसुत । राहु संगें घेवोनी ॥ २० ॥

नक्रे बुध शुक्र शनि । अत्युत्तम एकादशस्थानी ।

कुंभे द्वादशीं तरणि । शुभदायक सर्व ग्रह ॥ २१ ॥

होईल हा भगवद्भक्त । भगवद्भजनी आसक्त ।

तुम्हांसी न कामा येत । प्रपंचाच्या ॥ २२ ॥

घराचें करील देऊळ । मिळवील बालगोपाळ ।

नांदवील सज्जन आणि खळ । एके ठायीं ॥ २३ ॥

लक्ष्मी नांदेल याचे घरीं । परि हा नित्य भिकारी ।

दीनजनांचा कैवारी । होईल सदा ॥ २४ ॥

विद्या पाहतां अगणित । गणितें न गणवे नेमस्त ।

ब्रह्मज्ञानी होईल सत्य । ऐसें आम्हां वाटतें ॥ २५ ॥

भार्या पुत्र आणि धन । यांवरी नसे आसक्त मन ।

स्वस्वरूपीं अनुसंधान । ठेवील निश्चयेंसी ॥ २६ ॥

शमवील अंतःशत्रूसी । बाह्य शत्रु नसे यासी ।

सदा प्रेमळ वाग्विलासी । अनंत शरण येतील ॥ २७ ॥

उभय कुळें उद्धरील । अनन्यांसी तारील ।

कीर्ति डंका वाजवील । त्रिभुवनीं ॥ २८ ॥

उपाध्ये जातक वर्तविती । तयां दक्षिणा देऊनि बोळविती ।

अंगारे धुपारे करिती । दृष्ट होईल म्हणोनी ॥ २९ ॥

पाळण्या बाळ निजवोनि । पाळणे गाई जो जो म्हणोनि ।

दोरी हलवी गुरुजननी । मुख चुंबी क्षणाक्षणा ॥ ३० ॥

पुत्रप्रेम न वर्णवे । माय होवोनि जाणावें ।

येरीं शब्दें वर्णावें । स्वल्प कांही ॥ ३१ ॥

पुत्र जरी असला काळा । रोगग्रस्त अंधळा पांगळा ।

तरी मायेचा जिव्हाळा । वेगळाचि ॥ ३२ ॥

त्यावरी असला सद्गुणीं । सशक्त गोंडस गौरवर्णी ।

मग तें प्रेम कोण वानी । माउलीचें ॥ ३३ ॥

दिवसेंदिवस बाळलीला । पाहूनि प्रेमाचा उमाळा ।

आठविती घनसांवळा । तव कृपें लाधलों ॥ ३४ ॥

आज बाळ उपडें वळलें । मान सावरूं लागलें ।

माणूस न्याहाळी वहिलें । स्थिरदृष्टी ॥ ३५ ॥

पाहा हो रांगत गेला । टिकों नेदी वस्तूला ।

कोणी आवरावें याला । चपळ भारी ॥ ३६ ॥

आजोबांची अति प्रीति । कडिये घेवोनि फिरती ।

नाना वस्तूंसी दाविती । हास्य करी विनोदें ॥ ३७ ॥

प्रसंगें रडों लागला जरी । म्हणतां रामकृष्ण विठ्ठल हरी ।

उगा राहोनि श्रवण करी । अत्यंत आवडी भजनाची ॥ ३८ ॥

सर्वांपाशी जात आहे । म्हणती जगमित्र दिसताहे ।

तुसडा आपमतलबी नोहे । जनप्रियत्व करील ॥ ३९ ॥

करांगुली घाली मुखांत । गाई पाळील हा बहुत ।

देउळीं सदा खेळत । देवभक्त होईल ॥ ४० ॥

बालका सन्निध राहती । क्षण एक न विसंबती ।

संगतीसुखासी मिती । नाहीं नाहीं ॥ ४१ ॥

पिता पाहतां विरक्त । परि पुत्रदर्शनीं आसक्त ।

म्हणे शांत होतें चित्त । दर्शनें याच्या ॥ ४२ ॥

आधीं बालस्नेह परम । त्याहीवरी सत्समागम ।

संगतीसुख निरुपम । वाटे सकळांसी ॥ ४३ ॥

गणपती बोबडें बोले । सकळां कौतुक वाटलें ।

आपणही तैसे चाळे । करिती त्यासवें ॥ ४४ ॥

जमले गुरुभक्त गुरुलीलाश्रोते । जे बोधामृताचे भोक्ते ।

कथन केलें व्यवहारातें । म्हणतील जरी ॥ ४५ ॥

गुरुलीला बोधयुक्त । कथन करावी त्वरित ।

जेणें श्रवण होती पुनीत । श्रोतयांचे ॥ ४६ ॥

वक्ता बोले जी प्रमाण । प्रसंगें वर्तलें जें जाण ।

केलें पाहिजे कथन । यथारीती ॥ ४७ ॥

राजभेटीची आवडी । परि दूत आडवी देवडीं ।

तिष्ठावें लागतें घडिघडी । हां जी हां जी म्हणोनी ॥ ४८ ॥

मधुर भोजनाचे भोक्ते । परि मिठावांचूनि अडतें ।

म्हणती असावें रायतें । चवीलागीं ॥ ४९ ॥

श्रवणीं बैसले सज्जन । गुरुलीला परम गहन ।

यथाशक्ति विवरण । केलेंचि करूं ॥ ५० ॥

रंगीबेरंगी खेळणी देती । टाळी घंटा वाजविती ।

बागुल आला कोणी म्हणती । भिती दाविती ज्ञानिया ॥ ५१ ॥

माहेरीं गीताईसी । नेती, पाहती बाळासी ।

आजा आजी संतुष्ट मानसीं । आत्यंतिक जाहलीं ॥ ५२ ॥

उष्टावणाचा सोहळा । करी आनंदें मावळा ।

अलंकार घालिती बाळा । पुरविती हौस ॥ ५३ ॥

बाळ उभा राहिला । त्यासी पांगुळगाडा केला ।

अडखळत चालूं लागला । धांवे गुरांसन्निध ॥ ५४ ॥

इकडे लिंगोपंत रावजीसी । न गमे अहर्निशीं ।

दूताहातें गीताईसी । आणविलें त्वरित ॥ ५५ ॥

असो ऐसी गुरुमाउली । दीनजनांची साउली ।

भक्तांलागीं पावली । मनुष्यरूपें ॥ ५६ ॥

रावजी वैराग्यें उदासी । वाटे शिव श्मशानवासी ।

गीता ज्ञानी सद्गुणेंसी । उमा प्रत्यक्ष वाटत ॥ ५७ ॥

कलिमलासुर मातला । बद्धमुमुक्षां अजिंक्य जाहला ।

म्हणोनि अवतार घेतला । गणपतीनें ॥ ५८ ॥

भवरोगें जन व्यापिले । कृतांतमुखीं चालले ।

चतुर वैद्य पाठविले । श्रीरामरायें ॥ ५९ ॥

परमार्थधामीं निघाले । मार्गीं चोरटे भेटले ।

विपरीत कथोनि भ्रमविले । भलतीकडे ॥ ६० ॥

तैं आले रामदूत । ठकां पिटाळूनि लावित ।

शुद्धमार्गें चालवीत । मार्गस्थांसी ॥ ६१ ॥

माणदेशींचे लोक । भोळे वदती बहुतेक ।

परि सद्गुरूंनी निःशंक । योग्यतेसी दाविलें ॥ ६२ ॥

धन्य कुळ धन्य ग्राम । धन्य देश पावन परम ।

धन्य भक्त पुरुषोत्तम । सद्गु रुभेटी लाधले ॥ ६३ ॥

ज्ञानसूर्य उगवला । हळूं हळूं प्रकाश फांकला ।

साधकां आधार मिळाला । आदर्शभूत ॥ ६४ ॥

पुढील चरित्राची गोडी । चाखावी अति आवडी ।

मनाची मोडोनियां उडी । श्रवणीं सादर बैसवावें ॥ ६५ ॥

इति श्रीसद्‍गुरुलीलामृते द्वितीयाध्यायांतर्गतः चतुर्थः समासः ॥

॥ श्रीसद्‍गुरुचरणार्पणमस्तु ॥ ॥ इति द्वितीयोऽध्यायः समाप्तः ॥