वरुथिनी एकादशी (Varuthini Ekadashi 2022) लोक-परलोकात सौभाग्य प्रदान करणारी मानली जाते. चैत्र कृष्ण एकादशीला वरुथिनी एकादशी म्हटले जाते. ही एकादशी सर्व पाप नष्ट करणारी, सौभाग्य देणारी आणि शेवटी मोक्ष प्रदान करणारी मानली जाते. ही एकादशी 10000 वर्ष तप करण्याइतकं फळ प्रदान करते. जाणून घ्या पूजा विधी आणि पौराणिक कथा...
वरुथिनी एकादशी पूजा विधी : Varuthini Ekadashi Puja Vidhi
एकादशीच्या पहिल्या दिवशी म्हणजे दशमी तिथीच्या रात्री सात्विक व हलके अन्न खावे.
एकादशीच्या दिवशी सकाळी सूर्योदयापूर्वी उठून स्नान करुन स्वच्छ वस्त्र परिधान करून व्रताचे संकल्प करावे.
त्यानंतर अक्षत, दीपक, नैवेद्य इत्यादींनी विधिपूर्वक भगवान विष्णूची पूजा करावी.
घराच्या आजूबाजूला पिंपळाचे झाड असल्यास त्याच्या मुळाशी कच्चे दूध अर्पण करून त्याची पूजा करावी आणि तुपाचा दिवा लावावा.
तसेच तुळशीची पूजा करावी.
पूजेदरम्यान 'ओम नमो भगवते वासुदेवाय' या मंत्राचा जप करत राहा.
रात्री पुन्हा भगवान श्री विष्णू आणि माता लक्ष्मीची पूजा आणि पूजा करा.
दिवसभर श्री विष्णूचे स्मरण करावे.
रात्री भगवान श्रीविष्णूचे ध्यान, कीर्तन करत रात्र जागरण करावे.
एकादशीच्या दुसऱ्या दिवशी म्हणजेच द्वादशीला व्रत सुरू करण्यापूर्वी पुन्हा श्री विष्णूची पूजा करावी, योग्य ब्राह्मण किंवा गरीब व्यक्तीला अन्नदान करावे आणि दान-दक्षिणा द्यावी.
त्यानंतर उपवास सोडावा. पारणाच्या वेळी शुभ मुहूर्त अवश्य ध्यानात ठेवा.
एकादशीच्या उपवासाच्या दिवशी शक्य असल्यास एकदाच फळ घ्यावे.
प्रामाणिक व्रत कथा-Varuthini Ekadashi Vrat Katha
आख्यायिकेनुसार प्राचीन काळी मांधाता नावाचा राजा नर्मदा नदीच्या काठावर राज्य करत होता. ते अत्यंत दानशूर व तपस्वी होते. एके दिवशी ते जंगलात तपश्चर्या करत असताना एक जंगली अस्वल नकळत कुठून येऊन राजाचे पाय चावू लागतो. राजा पूर्वीप्रमाणेच तपश्चर्येत गढून गेलेले असतात.
काही वेळाने अस्वलाने पाय चावत राजाला ओढत जवळच्या जंगलात नेतो. राजा खूप घाबरतो पण क्रोध आणि हिंसा न करता भगवान विष्णूची प्रार्थना करतो, करुणापूर्वक भगवान विष्णूंना हाक मारतो. त्यांची हाक ऐकून भगवान श्री हरी विष्णू प्रकट होतात आणि अस्वलाला चाकाने मारतात. अस्वलाने राजाचा पाय आधीच खाल्ला असतो. यामुळे राजाला खूप दुःख झाले असते.
त्याला दुःखी पाहून भगवान विष्णू म्हणतात - हे वत्स ! दु:ख करू नका तुम्ही मथुरेला जा आणि वरुथिनी एकादशीचे व्रत करून माझ्या वराह अवताराच्या मूर्तीची पूजा करा. त्याच्या प्रभावाने, तुम्ही पुन्हा मजबूत हातपाय असलेले व्हाल. या अस्वलाने तुम्हाला चावले आहे, ते तुझ्या मागच्या जन्माचा गुन्हा होता.' देवाच्या आज्ञेनुसार, राजा मांधाता मथुरेला जाऊन वरुथिनी एकादशी श्रद्धेने साजरी करतात. या प्रभावामुळे राजा लवकरच पुन्हा देखणा आणि अंगांनी परिपूर्ण होतो.
ज्याला भीती वाटत असेल त्याने वरुथिनी एकादशीचे व्रत करून भगवान विष्णूचे स्मरण करावे. या एकादशीच्या प्रभावामुळे राजा मांधाता स्वर्गात गेले. या व्रताचे पालन केल्याने सर्व पापांचा नाश होऊन मोक्ष प्राप्त होतो.
Importance Of Ekadashi : महत्त्व- वरुथिनी एकादशीचे फळ दहा हजार वर्षांच्या तपश्चर्येइतके असते, असे मानले जाते. कुरुक्षेत्रात सूर्यग्रहणाच्या वेळी एक मन सोन्याचे दान केल्याने जे फळ मिळते, तेच फळ वरुथिनी एकादशीच्या व्रताने मिळते. वरुथिनी एकादशीचे व्रत केल्याने मनुष्याला इहलोकात सुख मिळते आणि परलोकात स्वर्गप्राप्ती होते. शास्त्रात सांगितले आहे की, घोड्याचे दान करण्यापेक्षा हत्तीचे दान करणे चांगले आहे. हत्ती दान करून भूमी दान करणे, भूमी दान करून तीळ दान करणे, तीळ दान करून सुवर्ण दान करणे आणि सोने दान केल्याने अन्नदान करणे उत्तम आहे. अन्नदान करण्यासारखे कोणतेही दान नाही. अन्नदान केल्याने देव, पितर आणि मानव तिन्ही प्राणी तृप्त होतात.
शास्त्रात याला कन्यादान समान मानले आहे. वरुथिनी एकादशीचे व्रत केल्याने अन्नदान आणि कन्यादान या दोन्हींचे समान फळ मिळते. जे लोक लोभापोटी मुलीची संपत्ती हिसकावून घेतात, ते कयामतापर्यंत नरकात राहतात किंवा पुढील जन्मात त्यांना बिलावाचा जन्म घ्यावा लागतो. जे प्रेमाने आणि पैशाने कन्यादान करतात, ते त्यांचे पुण्य चित्रगुप्तही लिहू शकत नाहीत, त्यांना मुलगी दान केल्याचे फळ मिळते.
या एकादशीच्या प्रभावाने मांधाता राजाला स्वर्ग प्राप्त झाला होता. असे मानले जाते की जे लोक या एकादशीचे व्रत पाळतात त्यांना स्वर्ग प्राप्त होतो. त्याचे फळ गंगेत स्नानाच्या फळापेक्षा जास्त आहे. या व्रताचे माहात्म्य पाठ केल्याने एक हजार गाईंचे फळ प्राप्त होते. म्हणून मानवाने सत्कर्म करून जीवन जगले पाहिजे आणि पापकर्मांपासून दूर राहून पाप करण्याची भीती बाळगली पाहिजे.