Vat Savitri Vrat 2024: वट सावित्री व्रत दरवर्षी विवाहित स्त्रिया ज्येष्ठ महिन्यातील अमावस्या आणि ज्येष्ठ महिन्याच्या पौर्णिमेच्या दिवशी पाळतात. या व्रतामध्ये सावित्री-सत्यवानाची कथा ऐकली जाते आणि वट म्हणजेच वटवृक्षाचीही पूजा केली जाते. स्त्रिया हे व्रत सौभाग्यासाठी पाळतात. पण या व्रतामध्ये आपण वटवृक्षाची पूजा का करतो?
1. सावित्रीने आपला पती सत्यवान यांना मृत्यूपासून वाचवण्यासाठी त्रयोदशीच्या दिवसापासून उपवास सुरू केला. सत्यवान लाकूड तोडण्यासाठी जंगलात जात असे. डोके दुखत असताना तो झाडावर चढले आणि लाकूड तोडायला लागले. सत्यवान झाडावरून खाली आले आणि मग सावित्रीने त्याला वटवृक्षाच्या सावलीत नेले आणि तिच्या मांडीवर त्याचे डोके ठेऊ लागली. तेव्हाच त्याने आपला जीव सोडला. या झाडाखाली सत्यवानाने बलिदान दिले होते, त्यामुळे या झाडाची पूजा करण्याची परंपरा आहे. याशिवाय ज्येष्ठ महिन्याच्या कडक उन्हात महिलांच्या पूजेसाठीही या झाडाची निवड करण्यात आली आहे कारण हे झाड जास्तीत जास्त सावली देते.
2. पुराणात ब्रह्मा, विष्णू आणि महेश हे वटात वास करतात हे स्पष्ट केले आहे. मान्यतेनुसार हे व्रत पाळल्याने पतीचा अकाली मृत्यू टाळतो. वट म्हणजेच वटवृक्षात तुमच्या सर्व इच्छा पूर्ण करण्याची क्षमता असते.
3. पीपळ आणि वडाच्या झाडांना प्रदक्षिणा घालण्याची परंपरा आपण अनेकदा पाहिली असेल. त्याची पूजा करण्यामागे अनेक कारणे आहेत. अध्यात्मिक दृष्टिकोनातून, वटवृक्ष दीर्घायुष्य आणि अमरत्वाचे प्रतीक म्हणून देखील स्वीकारले जाते. वडाच्या झाडाची पूजा केल्याने केवळ दीर्घायुष्य, सुख, समृद्धी आणि सौभाग्य मिळत नाही, तर सर्व प्रकारचे वाद-विवादही दूर होतात, अशी धार्मिक श्रद्धा आहे.
4. हिंदू धर्मानुसार पाच वटवृक्षांना खूप महत्त्व आहे. अक्षयवट, पंचवट, वंशीवट,, गयावट आणि सिद्धवट यांच्याबद्दल असे म्हटले जाते की त्यांच्या प्राचीनतेबद्दल कोणालाही माहिती नाही. वरील पाच वत्सांना जगातील पवित्र वत्सांच्या श्रेणीत ठेवण्यात आले आहे. प्रयागमध्ये अक्षयवट, नाशिकमध्ये पंचवट, वृंदावनमध्ये वंशीवट, गयामध्ये गयावट आणि उज्जैनमध्ये पवित्र सिद्धवट आहे.
।।तहं पुनि संभु समुझिपन आसन। बैठे वटतर, करि कमलासन।।
तात्पर्य - म्हणजे अनेक सगुण साधकांनी, ऋषीमुनींनी, अगदी देवांनीही वटवृक्षात विष्णूचे अस्तित्व पाहिले आहे - रामचरित मानस
अस्वीकरण (Disclaimer) : या लेखात दिलेली माहिती आणि उपाय सामान्य सामान्य माहितीवर आधारित आहे. या माहितीची पूर्णता, विश्वासार्हता आणि अचूकता याबाबत वेबदुनिया कोणतीही हमी देत नाही. अधिक माहितीसाठी संबंधित तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.
