कर्णाचा एकुलता एक जिवंत मुलगा वृषकेतू, जाणून घ्या त्याच्याशी संबंधित रहस्य

द्रौपदीने कर्णाचा विवाह प्रस्ताव नाकारल्यानंतर, कर्णाने सुप्रिया आणि वृषालीशी दोन लग्न केले. वृषाली ही कर्णाची पहिली पत्नी, सारथीची मुलगी, तर सुप्रिया ही दुर्योधनाची पत्नी भानुमतीची मैत्रिण होती. असे म्हटले जाते की कर्णाला दोन्ही पत्नींपासून 10 मुले होती, त्यापैकी नऊ जणांनी युद्धाची भीषणता पाहिली आणि त्यांना मारले गेले.

कौरव पांडवांच्या महायुद्धात कौरवांचा नाश झाला. पण या युद्धात अर्जुनपुत्र अभिमन्यू तसेच भीम व पद्मावती यांचा एक मुलगा धारातीर्थी पडला. अभिमन्यूची तर तो पडल्यावरही कौरवांनी विटंबना केली. यामुळे अर्जुनाचा राग अनावर झाला. आपणही कौरवांच्या पोराबाळांचा नाश करावा, असे त्याला वाटले. कौरवांचे पुत्र तसेच उदरातील पुरुषगर्भ या सर्वांचा नाश करणारा वज्रबाण त्याने अभिमंत्रून सोडला. त्याच्या प्रभावाने कौरवांचे हजारो पुत्र मरण पावले. 

कर्णाला वृषालीपासून आठ पुत्र झाले, त्या सर्वांनी कुरुक्षेत्राच्या महायुद्धात भाग घेतला आणि त्यांना पांडवांनी मारले. त्यांचा धाकटा मुलगा वृष्केतू हा एकटाच युद्धाच्या भीषणतेतून वाचला. सर्वात मोठ्या वृषसेनाला अर्जुनाने कर्णासमोर मारले, तर धाकट्या प्रसेनाला सात्यकीने मारले. दुसरा मुलगा कृतसेन, तिसरा मुलगा सत्यसेन आणि चौथा मुलगा सुशेन यांचा नकुलने वध केला. अर्जुनाने कर्णाचा पाचवा आणि सहावा मुलगा शत्रुंजय आणि द्विपता यांचाही वध केला. आणि सातव्या जन्मलेल्या बाणसेनाला भीमाने कुरुक्षेत्र युद्धात मारले. त्या सर्वांचा जन्म कर्ण आणि वृषालीपासून झाला होता. 

याच वेळी कर्णाची एक पत्नी प्रभावती प्रसूत होऊन तिला वृषकेतू नावाचा मुलगा झाला होता. कर्ण दोनच दिवसांपूर्वी रणात पडला होता. आता निदान हा वृषकेतू तरी वाचावा म्हणून ती धृतराष्ट्राकडे त्याला घेऊन गेली व त्याचे संरक्षण करण्यासाठी विनवून लागली. पण धृतराष्ट्राने असहायता व्यक्त केली. यानंतर प्रभावती वृषकेतूला घेऊन कुंतीकडे गेली. कुंतीला त्याला पाहून कर्णाची आठवण झाली. त्याच्या मुलाला आपण वाचवले पाहिजे, असे तिला वाटले. एवढ्यात अर्जुनाचा बाण तेथे आला. पण कुंतीने त्याला परत जाण्याची आज्ञा केली. याप्रमाणे वृषकेतूची जबाबदारी कुंतीवर सोपवून प्रभावती कर्णाबरोबर सती गेली. 

कुंती मोठ्या प्रेमाने पण गुप्तपणे त्याचे पालनपोषण करू लागली. कुंतीने त्याला सर्व हकिगत सांगितल्यावरही तो आपल्या नशिबावर विसंबून उघडपणे राहतो म्हणू लागला. पुढे तो द्रौपदीच्या दृष्टीस पडला. हा सुंदर व तेजस्वी मुलगा तिला आवडला. कुंतीप्रमाणे तीही त्याच्याशी प्रेमाने वागू लागली. द्रुपदराजाकडून मिळालेले एक धनुष्यही त्याला दिले. कुंती वृषकेतूला धर्मार्जुनापासून काही त्रास होऊ नये म्हणून जपत असे. तो स्वसंरक्षणासाठी सिद्ध व्हावा म्हणून तिने सूर्याचे स्मरण केले. कर्ण सूर्याचा मुलगा असल्याने सूर्याने वृषकेतूला सर्व विद्या शिकवल्या.

पुढे अश्‍वमेध यज्ञप्रसंगी कुंती वृषकेतूला घेऊन पांडवांकडे गेली. जो आपल्या कुळाला सोडून शत्रुपक्षाकडे गेला, धर्मासारख्या साधूचा ज्याने आश्रय सोडला, त्या आपल्या पित्याला पांडवांनी मारल्याबद्दल आता त्याला फारसा विषाद वाटेना. कर्णपुत्राची एकंदर हकिगत ऐकून सर्व पांडवांना कर्णाबद्दल अतिशय वाईट वाटले. कर्णपुत्राचा लाभ झाला म्हणून त्यांना बरे वाटले. कृष्ण आणि अर्जुन यांना वृष्केतू सर्वात प्रिय होता.

असे मानले जाते की ब्रह्मास्त्र, वरुणास्त्र, अग्नी आणि वायुस्त्र यांचा उपयोग समजून घेणारा आणि जाणून घेणारा वृष्केतू हा पृथ्वीवरील शेवटचा प्राणी होता. कृष्ण त्यांना समजावून सांगतो की ही मौल्यवान, नाशवंत माहिती कोणालाही सांगू नको. वृष्केतू अर्जुनासह अनेक युद्धांमध्ये सहभागी झाला होता. शेवटी अर्जुनाचा मुलगा बब्रुवाहनाने त्याचा वध केला, त्याच्या मृत्यूने शस्त्रे वापरण्याचे ज्ञानही नष्ट झाले.