हिंदू धर्मात शतकानुशतके ऋषी आणि तपस्वी यांना खूप आदर दिला जातो. शास्त्रात असेही सांगण्यात आले आहे की, ज्यांना ऋषी-मुनी आणि तपस्वी यांचा आशीर्वाद मिळतो, त्यांच्या घरात सदैव सुख-समृद्धी असते, परंतु ज्या लोकांवर ऋषी-मुनींचा राग असतो त्या लोकांवर नेहमी संकटे असतात. भारतात कुंभमेळ्यात जास्तीत जास्त ऋषी-मुनी दिसतात. या दरम्यान अनेक साधू आणि तपस्वी वेगवेगळ्या रंगाचे कपडे परिधान केलेले दिसतात. वेगवेगळ्या रंगाच्या कपड्यांमध्ये वेगवेगळे साधू दिसतात. यामागील काय तर्क आहे? जाणून घेऊया.
साधू वेगवेगळ्या रंगाचे कपडे का घालतात?
जर आपण 'साधू' या शब्दाच्या शाब्दिक अर्थाबद्दल बोललो तर त्याचा अर्थ सज्जन किंवा चांगला माणूस असा होतो. भगवा रंग शैव आणि शाक्य भिक्षुंनी परिधान करतात. भगवा रंग ऊर्जा आणि त्यागाचे प्रतीक मानला जातो. भगव्या रंगाचे कपडे परिधान केल्याने मनावर नियंत्रण राहते आणि मन शांत राहते असा समज आहे.
जगातील सर्वात जुन्या चालीरीतींमध्येही हिंदू धर्माचे नाव येते. बौद्ध आणि जैन धर्माची उत्पत्ती हिंदू धर्मातूनच झाली आहे. असे मानले जाते की जैन धर्मातही ऋषी संन्यासी असतात. जैन धर्मातील संत आणि भिक्षू नेहमी पांढरे कपडे घालतात. याशिवाय जैन ऋषींमध्ये दोन प्रकारचे ऋषी आहेत. पहिले दिगंबर जैन आणि दुसरे श्वेतांबर जैन. दिगंबर जैन भिक्षू आपले संपूर्ण आयुष्य कपड्यांशिवाय घालवतात, तर श्वेतांबर जैन भिक्षू पांढर्‍या कपड्यांमध्ये राहतात.
भारतीय संस्कृतीत अनेक साधू भगवे आणि पांढरे कपडे घातलेले दिसतात. याशिवाय आपल्यापैकी अनेकांनी काळे कपडे घातलेले साधू पाहिले आहेत. असे संत स्वतःला तांत्रिक नाव देतात. काळे कपडे घातलेले हे साधू तंत्र मंत्रात निपुण असल्याचे मानले जाते. कधीकधी ते असा दावाही करतात की ते त्यांच्या तंत्र-मंत्राने अनेक असाध्य रोग बरे करू शकतात. काळ्या कपड्यांव्यतिरिक्त हे साधू रुद्राक्षाची माळाही घालतात.
Edited by : Smita Joshi