जर तुम्ही कुष्ठरोगाने त्रस्त असाल किंवा तुम्हाला मजबुरीमुळे पीपळाचे झाड तोडावे लागले असेल तर अशा परिस्थितीत योगिनी एकादशीचे व्रत तुमच्यासाठी खूप फायदेशीर ठरेल. योगिनी एकादशीचे व्रत केल्याने अनेक संकटांपासून मुक्ती मिळते. या एकादशीला पुंडरीकाश, श्री विष्णू यांची पूजा करण्याचा नियम आहे.
पिंपळाचे झाड जाणूनबुजून तोडले तर दोषही मिटतो. द्वादशी तिथीच्या दुस-या दिवशी इष्ट देवता, पुंडरीकाक्ष आणि भगवान विष्णू यांची पूजा करून उपवास सोडावा. हे व्रत स्त्री आणि पुरुष दोघांसाठीही तितकेच फायदेशीर आहे.
पूजा विधी
* एकादशीच्या एक दिवस आधी म्हणजेच दहाव्या दिवशी रात्री एकादशी व्रत ठेवण्याचा संकल्प करावा.
* दुसर्‍या दिवशी सकाळी आंघोळीनंतर भगवान श्री हरी विष्णू आणि लक्ष्मी नारायणजींच्या स्वरूपाचे ध्यान करून शुद्ध तुपाचा दिवा, नैवेद्य, धूप, फुले व फळे इत्यादींची पूजा केली पाहिजे आणि शुद्ध मानाने उपासना करावी.
* या दिवशी गरीब, असहाय किंवा भुकेल्या व्यक्तींना अन्नदान करावे.
* रात्री विष्णू मंदिरात दीपदान करुन कीर्तन आणि जागरण केले पाहिजे.
* एकादशीच्या दुसर्‍या दिवशी द्वादशी तिथीला आपल्या क्षमतेनुसार ब्राह्मण व गरीबांना दान करुन पारायण करणे शास्त्र सम्मत मानले गेले आहे.
* हे लक्षात ठेवा की या उपवासात दिवसभर अन्नाचे सेवन करण्यास मनाई आहे आणि फक्त फळं खाण्याचा कायदा आहे.
* दशमी ते पारायण पर्यंतचा काळ सत्कर्मात घालवावा आणि ब्रह्मचर्याचे पालन करावे.
सध्या हा व्रत कल्पतरु सारखाच आहे आणि या व्रताच्या परिणामामुळे एखाद्या व्यक्तीचे सर्व त्रास दूर होतात आणि सर्व प्रकारच्या शाप व सर्व पापांपासून मुक्त होण्याने हे व्रत पुण्यकर्म देते.
योगिनी एकादशीची उपासना पद्धत-
* योगिनी एकादशीशी संबंधित एका श्रद्धानुसार या दिवशी आंघोळीसाठी माती वापरणे शुभ आहे. याशिवाय आंघोळीपूर्वी तीळाचं उटणे वापरावं.
* एकादशीला सकाळी अंघोळ केल्यानंतर व्रत शुरू करण्याचा संकल्प घ्यावा.
* यानंतर पूजन करण्यासाठी मातीचा कळश स्थापित करावा.
* त्या कळशात पाणी, अक्षता, आणि मुद्रा ठेवून त्यावर दिवा ठेवून त्यात तांदळ भरावे.
* आता त्यावर प्रभू विष्णूंची मूर्ती स्थापित करावी. मूर्ती पितळ्याची असल्यास सर्वोत्तम.
* अक्षतला रोली किंवा सिंदूर अर्पित करुन अक्षता अर्पित कराव्या.
* नंतर कळशासमोर ठेवलेला शुद्ध तुपाचा दिवा प्रज्ज्वलित करावा.
* आता तुळशीचे पाने आणि फुलं अर्पित करावे.
* नंतर फळाचा प्रसाद अर्पित करुन भगवान श्रीविष्णुंची विधीपूर्वक पूजा करावी.