वैद्यनाथ ज्योतिर्लिंग Vaidyanath Jyotirlinga

वैद्यनाथ ज्योतिर्लिंग हे बर्‍याच वर्षांपासून वादाच्या भोवर्‍यात असून वैद्यनाथ ज्योतिर्लिंगाच्या अचूक स्थानाबद्दल लोकांमध्ये बरेच मतभेद आहेत. काही लोक म्हणतात की वैजनाथ ज्योतिर्लिंग झारखंड प्रांताच्या संथाल परगनाच्या दुमका नामक जिल्ह्यात आहे आणि काही लोक असा विश्वास करतात की महाराष्ट्र राज्याच्या बीड जिल्ह्यात परळी नावाच्या ठिकाणी वैद्यनाथ ज्योतिर्लिंग आहे.

चला वैद्यनाथ ज्योतिर्लिंगाबद्दल जाणून घेऊया

वैद्यनाथ ज्योतिर्लिंग हे भगवान शिवातील १२ ज्योतिर्लिंगांमध्ये आहेत आणि असे म्हटले जाते की जिथे जिथे भगवान शिव स्वत: प्रकट झाले तेथेच ज्योतिर्लिंग म्हणून पूजा केली जाते.

 वैद्यनाथ ज्योतिर्लिंग हे आपल्या भारतातील १२ ज्योतिर्लिंगांपैकी नववे ज्योतिर्लिंग मानले जाते. काही लोकांच्या मते वैद्यनाथ धाम हे झारखंड राज्याच्या पूर्वेस बिहार प्रांतातील संथाल परगणाच्या दुमका जिल्ह्यात आहे.

पुराणानुसार परळी वैद्यनाथांचा उल्लेख आहे, त्या आधारावर लोक असा विश्वास करतात की महाराष्ट्र राज्यातील बीड जिल्ह्यातील परळी गावात परळी वैजनाथ ज्योतिर्लिंग हा १२ ज्योतिर्लिंगांपैकी 9 व्या क्रमांकाचा खरा ज्योतिर्लिंग आहे.

हे ज्योतिर्लिंग स्वत: इंदूरच्या महारानी अहिल्याबाई होळकर यांनी बनवले होते. ज्योतिर्लिंग एका टेकडीवर आहे, ज्यावर चढण्यासाठी पायर्‍याही बनविल्या आहेत. या टेकडीखाली एक छोटी नदीही वाहते आणि जवळच एक शिवकुंडही बांधला आहे. लोकांचा विश्वास आहे. परळी वैद्यनाथ वास्तविक ज्योतिर्लिंग आहे.

परळी वैद्यनाथ ज्योतिर्लिंगाची कहाणी

वैद्यनाथ ज्योतिर्लिंगाची कथा पुराणांवर आधारित आहे. 

असे म्हणतात की लंकापती रावण, ज्याचे नाव दशानन देखील होते, ते भगवान शिवांचे भक्त होते. त्यांनी बरीच वर्षे भगवान शिव यांची तपश्चर्या केली परंतु भगवान शिव प्रकट न झाल्यामुळे तो आपलं एक-एक शिश कापून अग्नीच्या खड्ड्यात टाकू लागला. असे करता-करता त्याने आपले स्वत: चे 9 डोके कापून घेतले. जेव्हा त्याने दहावं डोकं कापण्यास सुरवात केली, तेव्हा भगवान शिव स्वत: हजर झाले आणि त्याला वर मागण्यास सांगितले. त्यांनी भगवान शिवाला म्हटले की आपण शिवलिंग रुपात माझ्यासह लंकेत राहायला चलावे. भगवान शिवाने हे मान्य केले आणि अशीही अट ठेवली की जर तु या शिवलिंगला जमिनीवर कोठे ठेवले तर मग मी तिथे कायमच स्थापित होईन आणि तेव्हा तिथे रावण त्याच्या स्थितीशी सहमत झाला आणि तो त्या शिवलिंगासह लंकेच्या दिशेने निघाला. पण त्याचवेळी रावणाला लघु शंका निवारण करण्याची गरज भासली आणि अशात त्याने एका मेंढपाळाला जबरदस्तीने शिवलिंग धरण्यास सांगितले. त्याच्या हातात शिवलिंग देऊन रावण मूत्र विसर्जन करण्यासाठी गेला परंतु त्या शिवलिंगाचे वजन त्या मेंढपाळाला सहन झाले नसल्यामुळे त्याने ते तेथेच सोडून दिले आणि निघून गेला. असे म्हटले जाते की तो भेकड भगवान विष्णु स्वत: होते.

ते शिवलिंग उंचावण्यासाठी अनेकदा प्रयत्न करून कंटाळल्यानंतर शेवटी दशानन रावण तिथून परत लंकेत गेला आणि त्यानंतर नारद मुनि व काही ऋषी भगवान शंकराचे वास्तविक रूप पाहण्यासाठी त्या ठिकाणी पोचले. त्याने शिवलिंगाचे नाव वैद्यनाथ ज्योतिर्लिंग असे ठेवले. म्हणूनच याला वैद्यनाथ ज्योतिर्लिंग असे म्हणतात.

परळी वैद्यनाथ कसे पोहोचेल

परळी वैजनाथ ज्योतिर्लिंग महाराष्ट्रातील बीड जिल्ह्यातील परळी या खेड्यात असलेल्या १२ ज्योतिर्लिंगांचा नववा भाग मानला जातो. नांदेडमार्गे परळी जाण्यासाठी देशातील सर्व राज्य मार्गांशी जोडलेली आहे. नांदेडपासून अवघ्या १०3 कि.मी. अंतरावर वैजनाथ बाय रोडमार्गे सहज प्रवेश करु शकता. 

दुसरीकडे, जर आपण रेल्वे मार्गाबद्दल विचार करत असाल तर थेट रेल्वे सेवा उपलब्ध आहेत. परंतु आपल्या शहरातून परळी वैद्यनाथला ट्रेन उपलब्ध नसल्यास फारच काही रेल्वे स्थानक परळी वैजनाथला सुटतात. आपल्यासाठी सर्वात जवळचे रेल्वे स्टेशन नांदेड असेल जिथून आपण सहजपणे परळी वैद्यनाथ ज्योतिर्लिंगला जाऊ शकता, नांदेडपासून त्याचे अंतर 2 तास 50 मिनिटे आहे जे 103 कि.मी. आहे.

सर्वात जवळचे विमानतळ पुणे, मुंबई किंवा नांदेड असू शकते. पुण्यापासून त्याचे अंतर 350 कि.मी. आहे. मुंबईपासून अंतर 480 किमी इतके आहे. नांदेड विमानतळापासून याचे अंतर 111 किमी आहे.

परळी रेल्वे स्थानकापासून परळी वैजनाथ ज्योतिर्लिंग मंदिराचे अंतर 4 कि.मी. आहे. लहान- मोठ्या हॉटेल देखील सहज उपलब्ध होतील, आपण हॉटेल ऑनलाइन बुक करू शकता किंवा तेथे जाऊनही तुम्हाला हॉटेलमध्ये एक खोली सहज मिळेल. परंतु महाशिवरात्री आणि श्रावण महिन्यात येथे खूप गर्दी असते. अशात ऑनलाइन बुकिंग करणे हा एक उत्तम उपाय आहे.