जागतिक साक्षरता दिवस 2021 बुधवार 8 सप्टेंबर रोजी साजरा केला जाईल. या वर्षाच्या साक्षरता दिनाची थीम "मानव-केंद्रित पुनर्प्राप्तीसाठी साक्षरता: डिजिटल विभाजन कमी करणे" आहे. समाजात शिक्षणाचा प्रसार करण्याच्या उद्देशाने, जागतिक साक्षरता दिवस भारतात मोठ्या प्रमाणावर साजरा केला जातो. भारताचे सर्व शिक्षा अभियान हे या दिशेने कौतुकास्पद पाऊल आहे.
जागतिक साक्षरता दिवस कधी साजरा केला जातो?
जागतिक साक्षरता दिवस दरवर्षी 8 सप्टेंबर रोजी साजरा केला जातो. पहिला आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिवस 1966 मध्ये साजरा करण्यात आला.
साक्षरता काय आहे
साक्षरता हा शब्द साक्षारातून आला आहे, ज्याचा अर्थ वाचणे आणि लिहिणे. जगातील सर्व देशांमध्ये समाजातील प्रत्येक घटकापर्यंत शिक्षणाचा प्रसार करण्याच्या उद्देशाने या दिवसाची सुरुवात करण्यात आली.
साक्षरता दिवसाचा इतिहास
युनेस्कोने प्रथमच 7 नोव्हेंबर 1965 रोजी आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिन साजरा करण्याचे ठरवले. यासाठी एक दिवस निश्चित करण्यात आला होता. त्यानंतर दरवर्षी 8 सप्टेंबर रोजी जागतिक साक्षरता दिवस साजरा केला जाऊ लागला. युनेस्कोच्या निर्णयानंतर 1966 मध्ये प्रथमच साक्षरता दिन साजरा करण्यास सुरुवात केली.
साक्षरता दिवस का साजरा केला जातो?
समाजातील प्रत्येक वर्गातील लोकांना राष्ट्रासाठी आणि मानवी विकासासाठी त्यांच्या हक्कांबद्दल माहिती असणे महत्वाचे आहे. या ज्ञानासाठीच शिक्षण दिले जाते. लोकांना शिक्षणाकडे प्रेरित करण्याच्या उद्देशाने साक्षरता दिवस साजरा केला जातो. ज्यात जगातील सर्व देश विशेषतः प्रौढ शिक्षण आणि साक्षरतेचा दर वाढवण्यासाठी हा दिवस साजरा करतात.
भारताची साक्षरता
भारताचा साक्षरता दर जागतिक साक्षरतेच्या दरापेक्षा 84% कमी आहे. 2011 मध्ये भारताचा एकूण साक्षरता दर 74.4% आहे. 1947 मध्ये देशाचा साक्षरता दर फक्त 18% होता. त्याच वेळी, केरळ हे देशातील सर्वाधिक साक्षरतेचे राज्य आहे जेथे 93% लोकसंख्या साक्षर आहे. यात पुरुष साक्षरता 96% आहे आणि महिला साक्षरता दर 92% आहे. सर्वात कमी साक्षरता असलेले राज्य बिहार आहे, जिथे 63.82% लोकसंख्या साक्षर आहे. उत्तर प्रदेश पाच कमी साक्षर राज्यांच्या श्रेणीत आहे.
