LPG ला द्रवीभूत पेट्रोलियम वायू म्हणजे liquefied petroleum gas देखील म्हणतात. याला घरगुती गॅस म्हणून अधिक ओळखलं जातं. LPG मध्ये अनेक hydrocarbon gas याचे मिश्रण असतं.
याचा वापर घरात स्वयंपाक करणे, उपकरणं गरम करणे आणि काही वाहनांमध्ये फ्यूल या रुपात देखील केलं जातं. आजच्या आधुनिक युगात chlorofluoro carbon ऐवजी काही रेफ्रिजरेटरमध्येही त्याचा वापर केला जातो. रेफ्रिजरेटरमध्ये वापरण्यामागील मुख्य उद्देश हा आहे की त्याच्या वापरामुळे ओझोनच्या थराला कोणतेही नुकसान होत नाही.
एलपीजी आणि नैसर्गिक वायू LPG and Natural Gas
आम्ही नमूद केल्याप्रमाणे, एलपीजी गॅसचा वापर स्वयंपाकाचा गॅस म्हणून केला जातो. हा वायू गंधरहित आहे, म्हणजेच त्याला गंध नाही. पण स्वयंपाकाचा गॅस म्हणून वापरण्यापूर्वी त्यात काही वेगळे वायूही टाकले जातात. त्यामुळे एलपीजी गॅसमध्ये एक प्रकारचा वास येतो. एलपीजी गॅस प्रामुख्याने वायूच्या अवस्थेत आढळतो परंतु तो दाबून दाबून सिलेंडर किंवा कंटेनरमध्ये द्रव म्हणून भरला जातो.
त्यात इतर वायूंचे मिश्रण जोडण्यामागचे मुख्य कारण म्हणजे ते ज्वलनशील असते आणि आग लागल्यावर स्फोटक बनते. घरगुती स्वयंपाकाचा गॅस म्हणून वापरल्यास, मिश्रित वायू म्हणून त्यात प्रोपेन आणि ब्युटेन गॅस जोडला जातो. जेणेकरून त्यात एक प्रकारचा वास येतो. जेणेकरून स्वयंपाकघरातील त्याची गळती कळते. आणि प्राणघातक धोके आणि स्फोट टाळता येऊ शकतात.
समान नैसर्गिक वायू प्रामुख्याने मिथेन आणि इथेन वायूने बनलेला असतो. आजही स्मृती खूप ज्वलनशील आहे. ते इंधन म्हणूनही वापरले जाते. याचे उदाहरण म्हणजे सीएनजी-संकुचित नैसर्गिक वायू, ज्याचा वापर वाहनांमध्ये इंधन म्हणून केला जातो.
LPG gas चे उपयोग काय?
LPG (लिक्विफाइड पेट्रोलियम गॅस) चे अनेक उपयोग आहेत परंतु तरीही आम्ही यापैकी काही प्रमुख उपयोग खाली सूचीबद्ध केले आहेत.
एलपीजी गॅसचा वापर बहुतांशी जगभरात स्वयंपाकाच्या गॅससाठी स्वयंपाकाचा गॅस म्हणून केला जातो.
याचा वापर अनेक वाहने आणि वाहनांमध्ये इंधन म्हणूनही केला जातो. हे इंधन, डिझेल आणि पेट्रोलच्या इतर प्रकारांना पर्याय आहे.
हे काही उद्योगांमध्ये देखील वापरले जाते. जसे काच कापण्याचे उद्योग, पोलाद उद्योग इ.
LPG gas स्वयंपाकासाठी वापरणे सुरक्षित आहे का?
असे प्रश्न प्रत्येकाच्या मनात वारंवार येतात. स्वयंपाकाचा गॅस म्हणून एलपीजी गॅस वापरणे सुरक्षित आहे का? जाळल्यानंतर त्यातून निघणारा धूर काय असू शकतो? एलपीजी गॅसशी संबंधित समान प्रश्न आणि गुणधर्मांची उत्तरे आम्ही खाली सूचीबद्ध केलेल्या मार्गाने देत आहोत.
LPG gas जाळल्यानंतर कोणत्याही प्रकारचे प्रदूषण होत नाही. ज्यामुळे तुमच्या आरोग्याला कोणत्याही प्रकारे नुकसान होत नाही.
LPG gas कोणत्याही प्रकारचे विषारी पदार्थ तयार करत नाही, ज्यामुळे आपल्या पृथ्वीच्या ओझोन थराला कोणतीही हानी होत नाही. यासोबतच याचा तुमच्या आरोग्यावर कोणताही हानिकारक परिणाम होत नाही.
तेच लाकूड जाळण्याबद्दल बोलले तर त्यातून खूप काळा धूर निघतो. ज्यामध्ये अनेक प्रकारचे हानिकारक वायू असतात जसे की कार्बन डायऑक्साइड, सल्फर डायऑक्साइड इ.
ते सिलेंडरमध्ये दाबलेल्या कॉम्प्रेसद्वारे सहजपणे भरले जाऊ शकतात. जो सिलेंडरमध्ये द्रवरूप वायूच्या स्वरूपात असतो.
LPG gas वैशिष्ट्ये
एलपीजी हवेपेक्षा दुप्पट आणि पाण्यापेक्षा अर्धी जड आहे.
एलपीजी रंगहीन आणि गंधहीन आहे. त्यामुळे एलपीजीची गळती शोधण्यासाठी त्यात सल्फ्युरिक पदार्थ मिसळले जातात.
LPG गॅस 1:250 च्या प्रमाणात संकुचित केला जातो. ते कंटेनरमध्ये द्रव म्हणून भरले जाते.
LPG 11900k.cal/kg उच्च उष्मांक मूल्य उच्च थर्मल कार्यक्षमता प्रदान करते.
एलपीजी हे सुरक्षित इंधन आहे आणि ते केवळ 2% ते 9% च्या निर्दिष्ट एलपीजी हवेच्या गुणोत्तरामध्ये प्रज्वलित होते.
