World Heart Day 2023 जागतिक हृदय दिन दरवर्षी 29 सप्टेंबर रोजी साजरा केला जातो, ज्याचा मुख्य उद्देश लोकांना हृदयाच्या आरोग्याबद्दल जागरूक करणे हा आहे. जाणून घेऊया योगाद्वारे आपण हृदयाची काळजी कशी घेऊ शकतो.
हृदयाच्या गतीवर त्यांचा परिणाम :-
अनेक कारणांमुळे हृदयाची धडधड वेगवान किंवा मंद होते, ज्यामुळे हृदयात विकार निर्माण होतात.
भीती, उत्तेजना, ताप, लैंगिक इच्छा किंवा कृती, खाणे, अतिव्यायाम अशा अनेक आजारांमध्ये हृदयाची गती वाढते.
त्रास, अशक्तपणा आणि उपवासामुळे हृदय गती कमी होते.
अनेक औषधांच्या सेवनामुळे हृदय गती वाढते आणि कमी होते.
एखादे भयंकर दृश्य पाहिल्याने किंवा काही दुःखद बातमी ऐकून अचानक हृदयाची धडधड पूर्णपणे थांबते.
हृदयविकाराचा झटका का येतो :-
वेगवेगळ्या कारणांमुळे आणि लक्षणांमुळे हृदयाच्या धमन्यांमध्ये अडथळा निर्माण होण्यास 'हृदयविकाराचा झटका' म्हणतात.
खाण्यापिण्याच्या चुकीच्या सवयी, कोलेस्ट्रॉल वाढणे, जास्त ताण, स्नायूंचा ताण इत्यादी अनेक कारणांमुळे हृदयविकाराचा झटका येतो.
हृदयरोगावर उपचार :
तुम्हाला हृदयविकार असल्यास काळजी घ्या. अल्कोहोल, मांस इत्यादी आणि मसालेदार आणि तिखट पदार्थांचे सेवन करू नका. मिठाई खाऊ नका. मीठ आणि स्निग्ध पदार्थ टाळा. फक्त फळे आणि भाज्यांच्या रसांवर काही दिवस जगा. शक्य असल्यास, फक्त फळे, भाकरी आणि दुधी भोपळ्याची भाजी खा. सकाळ- संध्याकाळ लिंबू पाणी, लिंबू-गरम पाणी-मध, कोणत्याही फळाचा किंवा भाजीचा रस प्या.
1. खबरदारी : सर्दी टाळा. कफ होऊ देऊ नका. पोट स्वच्छ ठेवा. कमी बोला. आवाज, धूळ, धूर आणि तीव्र सूर्यप्रकाश टाळा.
2. योगासन : शरीराचे अवयव हलवा. शवासन आणि पर्वतासन करा. जेव्हा तुम्ही निरोगी असाल तेव्हा सामान्य आसने करा ज्यात वज्रासन, उस्त्रासन, शलभासन, मकरासन, पवनमुक्तासन, मत्स्यासन, सिंहासन इ. सोयीनुसार सराव वाढवा. शेवटी 5 ते 10 मिनिटे शवासन करा.
3. प्राणायाम : नाडी-शोधन, कपालभाती आणि भ्रामरी हळूहळू नियमित करा.
4. योग निद्रा : शवासनामध्ये 20-40 मिनिटे योग निद्रा करा. त्यानंतर अर्धा तास मनोरंजक शांत संगीत ऐका.
तुम्हाला हृदयविकार नसल्यास : नेहमी निरोगी आणि मजबूत राहण्यासाठी प्राणायाम, आसने, आहार संयम, योग निद्रा आणि ध्यान यांना तुमच्या जीवनाचा एक भाग बनवा. तणावमुक्त जीवन जगा. तणावमुक्त राहण्यासाठी नाडीशोधन प्राणायाम करा आणि शरीर मजबूत ठेवण्यासाठी सूर्यासन किंवा सूर्यनमस्कार करा.
आहार संयम : शक्य तितक्या कमी अन्न खा. तुमचे वजन जास्त असेल तर ते कमी करा. या आजारात उपवास टाळा, म्हणून फक्त फळे आणि भाज्यांचे रस, मध, मनुका, अंजीर, गाईचे ताजे दूध इ. दररोज आपल्या आहारात भरपूर सॅलड वापरा. सॅलड आंबट नसावे.
तुम्ही जे काही खाता ते कमी प्रमाणात खा, चघळत आणि हळूहळू. जेवताना पाणी कमी प्या. जेवल्यानंतर अर्धा ते एक तास पाणी प्या. रात्रीचे जेवण झोपण्याच्या अडीच तास आधी घ्या. आनंदी मूडमध्ये अन्न खा. बोलू नका. राग करणे आणि मोठ्याने बोलणे थांबवा.
नोट- शेवटी कोणते ही योगासन करण्यापूर्वी योग्य योग तज्ञांचा सल्ला घ्या.