दररोज स्नान करणे हा भारतीय संस्कृतीचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. याचा केवळ आरोग्याशी संबंध असल्याचे पाहिले जात नाही, तर अध्यात्मासाठीही ते महत्त्वाचे मानले जाते. आयुर्वेदातही आंघोळ ही आरामदायी प्रथा मानली जाते. यानुसार आंघोळ केल्याने तुमचा सर्व थकवा दूर होतो आणि तुम्हाला चांगली झोपही लागते. यासोबतच रोज आंघोळ करण्याचे अनेक फायदे आहेत. हे शरीरातील घाण, घाम आणि बॅक्टेरिया काढून टाकते, ज्यामुळे तुम्हाला ताजे आणि निरोगी वाटते. अंघोळ केल्याने त्वचेच्या मृत पेशी निघून जातात आणि त्वचा मऊ आणि कोमल राहते. यासोबतच रक्ताभिसरण सुधारते आणि रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते. आंघोळीने शारीरिक सोबतच तुमचे मानसिक आरोग्यही सुधारते. आंघोळीमुळे मूड सुधारतो आणि तणाव कमी होतो. हे सर्व फायदे असूनही, आपण काही परिस्थितींमध्ये आंघोळ करणे टाळले पाहिजे. या नियमांची काळजी न घेतल्यास तुमच्या समस्या वाढू शकतात.
1. जेवल्यानंतर लगेच
जेव्हा आपण अन्न खातो तेव्हा ते पचवण्यासाठी शरीरात आग निर्माण होते. पण आंघोळीनंतर ही आग पोटातून बाहेरच्या अवयवांकडे जाते, त्यामुळे पचनसंस्थेवर परिणाम होतो. आयुर्वेदानुसार जेवल्यानंतर लगेच आंघोळ केल्याने 'वात' नावाचे ऊर्जा तत्व असंतुलित होते. यामुळे अपचन, थकवा आणि अशक्तपणा येऊ शकतो. अन्न पचवण्यासाठी शरीराला विशिष्ट तापमान राखणे आवश्यक असते. आंघोळीमुळे शरीराचे तापमान वाढते किंवा कमी होते. तापमानात अचानक बदल झाल्यामुळे पचनक्रिया विस्कळीत होते. यासोबतच पाचक एन्झाईम्स पूर्ण क्षमतेने काम करू शकत नाहीत. अनेक संशोधनातून असे दिसून आले आहे की जेवल्यानंतर लगेच आंघोळ केल्याने रक्तदाब आणि हृदयाचे ठोके अचानक वाढू शकतात, जे हृदयरोग्यांसाठी धोकादायक ठरू शकतात. अशा स्थितीत जेवणानंतर किमान 30 मिनिटे ते 1 तासाने आंघोळ करावी.
2. तापात
ताप असताना आंघोळ करणे टाळावे. ताप असताना शरीराचे तापमान सामान्यपेक्षा जास्त असते. आंघोळ, विशेषतः थंड पाण्यात, शरीराचे तापमान आणखी वाढू शकते, ज्यामुळे ताप वाढू शकतो. आयुर्वेदानुसार ताप असताना शरीरातील उष्णता बाहेर काढण्यासाठी त्वचेकडे रक्त प्रवाह वाढतो. परंतु जेव्हा तुम्ही आंघोळ करता तेव्हा रक्त प्रवाह त्वचेपासून दूर जातो, ज्यामुळे अंतर्गत अवयवांपर्यंत कमी रक्त पोहोचते. यामुळे तुमच्या समस्या आणखी वाढू शकतात. त्यामुळे ताप आल्यास नेहमी कोमट पाण्याने स्पंज आंघोळ करावी किंवा अंग ओल्या कपड्याने पुसावे.
3. बद्धकोष्ठता
जर तुम्हाला बद्धकोष्ठतेचा त्रास होत असेल तर तुम्ही आंघोळ करणे टाळावे, अन्यथा बद्धकोष्ठतेमुळे तुमची समस्या आणखी वाढू शकते. जेव्हा तुम्ही अन्न खाता, तेव्हा रक्तप्रवाह तुमच्या पोटात आणि आतड्यांकडे केंद्रित होऊन ते पचते. आंघोळीमुळे हा प्रवाह कमी होतो. यामुळे अपचन, पोटदुखी आणि सूज यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात. तुमचे अन्न नीट पचले नाही तेव्हा बद्धकोष्ठता सहसा उद्भवते. खाल्ल्यानंतर लगेच आंघोळ केल्याने पचनक्रिया आणखी मंदावते. त्यामुळे बद्धकोष्ठतेच्या वेळी आंघोळ करणे टाळावे.
