High BP Symptoms and Treatment उच्च रक्तदाब म्हणजेच High BP हा धोकादायक आजार आहे. वास्तविक ही अशी स्थिती आहे ज्यामध्ये रक्तवाहिन्यांमधील रक्ताचा दाब लक्षणीयरीत्या वाढतो आणि त्यामुळे रक्तवाहिन्यांमधील रक्तप्रवाह सुरळीत ठेवण्यासाठी हृदयाला सामान्यपेक्षा जास्त काम करावे लागते. उच्च रक्तदाब हे हृदयविकाराच्या झटक्याचे प्रमुख कारण असल्याचे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे.
याशिवाय हाय बीपीमुळे मेंदू, किडनी आणि इतर आजारांचा धोकाही वाढू शकतो. जागतिक आरोग्य संघटनेचे म्हणणे आहे की हे जगभरातील अकाली मृत्यूचे प्रमुख कारण आहे. उच्च रक्तदाबाला सायलेंट किलर असेही म्हणतात. चला जाणून घेऊया त्याच्या लक्षणांबद्दल, ज्याकडे चुकूनही दुर्लक्ष करू नये.
उच्च रक्तदाबाचे कारण काय आहे? Causes of High BP
तणाव आणि अनियंत्रित खाणे हे उच्च रक्तदाबाचे मुख्य कारण असल्याचे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. याशिवाय लठ्ठपणा, झोप न लागणे, तेलकट पदार्थांचे अतिसेवन आणि मिठाचे अतिसेवन ही आणखी काही कारणे असू शकतात. त्यामुळे आपल्या आहाराकडे लक्ष देणे गरजेचे आहे.
High BP ची लक्षणे High BP Symptoms
डोकेदुखी
चक्कर येणे
थकवा आणि सुस्त वाटणे
धडधडणे
छाती दुखणे
जलद श्वास घेणे किंवा श्वास लागणे
धूसर दृष्टी
BP Control Tips उच्च रक्तदाब कमी करण्यासाठी उपाय
सक्रिय रहा - बैठी जीवनशैली टाळा आणि तुमच्या क्रियाकलाप वाढवा. तुमच्या दिनचर्येत 30 मिनिटांचा मध्यम-तीव्रतेचा व्यायाम समाविष्ट करण्याचा प्रयत्न करा. नियमित शारीरिक क्रियाकलाप उच्च रक्तदाब प्रतिबंधित आणि व्यवस्थापित करण्यात मदत करू शकतात. व्यायामाव्यतिरिक्त तुम्ही योगा, एरोबिक्स किंवा नृत्य यासारख्या छंदांचाही तुमच्या रोजच्या दिनचर्येत समावेश करू शकता.
वजनावर नियंत्रण - जास्त वजनामुळे उच्च रक्तदाब होण्याचा धोका वाढू शकतो. तुमचे वजन जास्त असल्यास तुमच्या वजनात थोडासा बदल देखील तुमचे रक्तदाब कमी करण्यास मदत करू शकतो. त्यामुळे वजन संतुलित ठेवण्याचा प्रयत्न करा.
मीठाचे सेवन मर्यादित करा - जास्त मीठ खाल्ल्याने तुमचा रक्तदाब वाढू शकतो. म्हणून रक्तदाब कमी करण्यासाठी मीठाचे सेवन मर्यादित करणे आवश्यक आहे. अन्न खरेदी करताना कमी-सोडियम पर्याय निवडा. तुम्ही तुमच्या आहारात अधिक फळे आणि भाज्यांचा समावेश करू शकता आणि तळलेले आणि प्रोसेस्ड फूड टाळू शकता. कारण अशा पदार्थांमध्ये सोडियमचे प्रमाण जास्त असते. कमी सोडियम किंवा कमी बीपी आहाराचे पालन करून, तुम्ही तुमचा रक्तदाब प्रभावीपणे नियंत्रित करू शकता.
संतुलित आहार घ्या - तुमच्या एकूण आरोग्यामध्ये संतुलित आहार महत्त्वाची भूमिका बजावतो. उच्च रक्तदाब व्यवस्थापित करण्यासाठी आपण फळे, भाज्या, संपूर्ण धान्य, कमी साखर, संतृप्त चरबी आणि शुद्ध कर्बोदकांमधे भरपूर आहार निवडू शकता. फूड डायरी ठेवल्याने तुम्हाला तुमच्या आहाराचे निरीक्षण करण्यात आणि तुमच्या खाण्याच्या सवयी व्यवस्थापित करण्यात मदत होईल.
अधिक पोटॅशियम वापरा - पोटॅशियम शरीरातील सोडियमचे प्रमाण नियंत्रित करण्यास मदत करते आणि त्यामुळे तुमचा रक्तदाब नियंत्रित ठेवण्यास मदत होते. पोटॅशियम जास्त असलेल्या पदार्थांमध्ये हिरव्या पालेभाज्या, फळे जसे की बटाटे, टोमॅटो, संत्री, एवोकॅडो आणि केळी, दुग्धजन्य पदार्थ जसे की दूध आणि दही, नट आणि बिया आणि ट्यूनासारखे मासे यांचा समावेश होतो. लक्षात ठेवा रक्तदाबाचे रुग्ण जितके जास्त पोटॅशियम युक्त पदार्थांचे सेवन करतात, तितके ते मूत्रमार्गे शरीरातून सोडियम काढून टाकतात.
दारू टाळा - नियमितपणे जास्त प्रमाणात मद्यपान केल्याने तुमचा रक्तदाब लक्षणीयरीत्या वाढू शकतो. उच्च रक्तदाब असलेल्या लोकांना अल्कोहोल पिणे बंद करण्याचा सल्ला दिला जातो. बीपी सोबतच अल्कोहोलमुळे इतर अनेक आरोग्य समस्यांचा धोकाही वाढू शकतो.
तणाव कमी करा - तीव्र ताणामुळे रक्तदाब वाढू शकतो. अशात स्वतःला तणावमुक्त ठेवण्यासाठी ज्या क्रियाकलापांमध्ये तुम्हाला आनंद होतो त्यावर लक्ष केंद्रित करा. तसेच योग किंवा ध्यान यासारख्या विश्रांती तंत्रांचा अवलंब करून तणावाचे व्यवस्थापन करण्याचा प्रयत्न करा. तसेच चार चौघांसोबत बसा आणि बोला, बाहेर फिरायला जा आणि तुमच्या मित्र आणि कुटुंबियांसोबत थोडा वेळ घालवा.
धूम्रपान सोडा - धूम्रपान केल्याने तुमचा रक्तदाब तात्पुरता वाढतो, जो कालांतराने सामान्य होतो. दीर्घकाळ धूम्रपान केल्याने रक्तवाहिन्यांच्या भिंतींना हानी पोहोचवून उच्च रक्तदाब होण्याचा धोका वाढू शकतो. धुम्रपान सोडल्याने केवळ तुमच्या रक्तदाबावर नियंत्रण ठेवता येणार नाही, तर तुमच्या एकूण आरोग्यासाठीही ते फायदेशीर ठरेल.
रक्तदाबाचे नियमित निरीक्षण करा- रक्तदाबाचे नियमित निरीक्षण केल्यास ते नियंत्रणात राहण्यास मदत होईल. आपल्या डॉक्टरांचा नियमित सल्ला घेणे खूप महत्वाचे आहे. रक्तदाबावर लक्ष ठेवण्यासाठी तुम्ही तुमच्या घरात ब्लड प्रेशर मशिन ठेवलेले बरे. यासोबतच तुमच्या डॉक्टरांनी दिलेल्या सूचनांचे पालन करा.
तुमची औषधे सोबत असू द्या - तुमच्यावर आधीच उच्च रक्तदाबाचा उपचार होत असल्यास, तुमच्या डॉक्टरांनी सांगितल्यानुसार नियमितपणे औषधे घ्या. तुम्ही तुमची औषधे योग्य वेळी घ्या आणि वेळ अजिबात चुकवू नका.