कथा - रामायणात कैकेयी खूप आनंदी होती, कारण श्री राम राजा होणार होते. कैकेयीची दासी मंथरा त्याच्यांशी एकांतात बोलली आणि त्यांचे कान भरले की जर राम राजा झाला तर कौशल्या तुला तुरुंगात टाकेल.
भीतीमुळे कैकेयी मंथराच्या बोलण्यात गुंग झाली. मंथरेच्या बोलण्याचा कैकेयीवर इतका परिणाम झाला की ती म्हणते, 'मंथरा म्हणाल तर मी विहिरीत पडेन. तुम्ही विचाराल तर मी माझ्या पतीला आणि मुलाला सोडेन. तुम्ही माझ्या आवडीबद्दल बोलत आहात असे मला वाटते.'
मंथरा इतक्या हळूवारपणे बोलत होती की तिच्या संभाषणामागील विष कैकेयीला समजले नाही. फक्त मधात विरघळल्यानंतर तिने विष दिले हे समजून घ्या.
मंथरा म्हणाली, 'तुला दोन वरदान आहेत. राजाकडून मागण्याची हीच तर संधी आहे. पहिली गोष्ट म्हणजे कोप भवनमध्ये जाणे आणि दुसरे कार्य म्हणजे आपला पती राजा दशरथ यांचं काही एक ऐकू नका. त्यांनी किती ही समजवण्याचा प्रयत्न केला तर त्यांच्यावर विश्वास करु नका.'
मंथरेचे म्हणणे मान्य करून कैकेयीने कोप भवनाचे कपडे घातले, जे काळ्या रंगाचे होते. राजा दशरथ त्याच्याकडे आले तेव्हा त्यांनी राजाकडून दोन वर मागितले. त्यामुळे चौदा वर्षे रामराज्य पुढे गेले.
धडा - जर मंथरा सारखी एखादी व्यक्ती, म्हणजे काही कुटिल व्यक्ती आपल्या आयुष्यात आली आणि आपल्या कुटुंबाचे आयुष्य बिघडवण्याचा प्रयत्न करत असेल, तर त्यांच्या बोलण्यावर बारकाईने लक्ष ठेवा. मंथरासारखे लोक मृदू आवाजात बोलून आम्हाला समजावण्याचा प्रयत्न करतील. असे लोक आपला राग काढतात, अशा लोकांचा आपल्यावर प्रभाव पडतो. आपल्यावर प्रभाव पडला तर आपण आपल्याच लोकांपासून दूर जातो. मंथरासारखी चुकीची माणसं आपल्या आयुष्यात येत राहतात. अशा लोकांचे परीक्षण करा आणि त्यांच्या बोलण्याकडे लक्ष देऊ नका. ऐकाल तर विश्वास ठेवू नका आणि बळजबरीने स्वीकारावे लागले तर आपला जीव वाचवून तो काळ निघून जाऊ देण्यातच समजतूदारपणा आहे.
