Kojagiri Pornima 2025 : शरद पौर्णिमा अश्विन महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या पौर्णिमेला साजरी केली जाते. याला रास पौर्णिमा, कोजागरी पौर्णिमा, आश्विनी पौर्णिमा किंवा कौमुदी व्रत असेही म्हणतात. शरद पौर्णिमेच्या दिवशी चंद्र पृथ्वीच्या अगदी जवळ असतो.
असे म्हटले जाते की शरद पौर्णिमेच्या रात्री चंद्रातून निघणारी किरणे अमृतसारखी असतात, म्हणून या दिवशी लोक खीर किंवा दुध तयार करतात आणि रात्री चंद्रप्रकाशात ठेवतात आणि नंतर प्रसाद म्हणून खातात. शरद पौर्णिमेचा दिवस देवी लक्ष्मीला समर्पित आहे. असे मानले जाते की शरद पौर्णिमेच्या रात्री माता लक्ष्मी पृथ्वीवर फिरते आणि आपल्या भक्तांना आशीर्वाद देते.
या दिवशी देवी लक्ष्मीची पूजा केल्याने घर नेहमी ऐश्वर्याने भरलेले राहते. या दिवशी लक्ष्मीची पूजा केल्याने ऐश्वर्य प्राप्ती होते. शरद पौर्णिमा ही तारीख आश्विन शुद्ध पौर्णिमेला असते. 2025मध्ये ही 6 ऑक्टोबरला आहे. चंद्रदर्शनासाठी संध्याकाळी 6 ते 8 वाजता शुभ मुहूर्त असतोचला तर मग पूजा विधी जाणून घेऊ या.
सकाळी घराची आणि पूजास्थानाची स्वच्छता करा. मंदिर किंवा पूजाघर सजवा.
गणेश, लक्ष्मी आणि चंद्रदेवाची पूजा करा. चंद्राला 'सोम' म्हणून पूजतात.
मंत्र: "ॐ चन्द्राय नमः" असे जप करा किंवा "चन्द्र स्तोत्र" पाठ करा.
शरद पौर्णिमेला संध्याकाळी अंघोळ करून स्वच्छ वस्त्र धारण करावे.
या दिवशी रात्रीच्या पहिल्या प्रहरी देवी लक्ष्मी, ऐरावतावर बसलेल्या इंद्र आणि बळीराजा यांची पूजा करावी.
या दिवशी लक्ष्मी देवीच्या व्रताचं संकल्प करावं.
पूजा स्थळी लक्ष्मी देवीची मूर्ती किंवा फोटो ठेवावा.
विधिपूर्वक पूजा करावी.
देवीला अक्षता, दूर्वा, लाल सूत, सुपारी, चंदन, पुष्प हार, नारळ, फळं, मिठाई अर्पित करावं.
नंतर तुपाच्या दिव्याने किंवा कापुराने देवीची आरती करावी.
पूजा झाल्यावर पोहे व नारळाचे पाणी देव-पितरांना समर्पित करुन व आप्तेष्टांना देऊन स्वत: सेवन करावे.
चंद्राला दुधाचा नैवेद्य दाखवावा.
पूजेनंतर कथा वाचन: लक्ष्मी कथा किंवा चंद्राची कथा (जसे चंद्र-दक्ष यज्ञाची कथा) ऐका.
यानंतर रात्री चंद्र दर्शन झाल्यावर तुपाचे 100 दिवे लावावे.
दुसऱ्याच्या दिवशी प्रात:काळी बळीराजा-लक्ष्मीची पूजा करून व सर्वांना भोजन घालून पारणे करावे.
असं केल्याने मध्य रात्री लक्ष्मी विचरण करत असताना आपल्यावर कृपा दृष्टी होईल.
कोजागरी व्रत केल्याने देवी प्रसन्न होते आणि धन- समृद्धी प्रदान करते.
मृत्यूनंतर परलोकात देखील सद्गती प्रदान करते.
चंद्रदर्शनाचे महत्त्व
चंद्रदर्शन हा शरद पौर्णिमेचा मुख्य भाग आहे. याचे धार्मिक, वैज्ञानिक आणि आरोग्यदृष्ट्या खूप महत्त्व आहे:
धार्मिक महत्त्व:
चंद्र हा शिवशंकराचा अंश असल्याने चंद्रदर्शनाने पापांचे नाश होतो आणि मन शांत होते.
पुराणांनुसार, या रात्री लक्ष्मी देवी जागृत होतात, म्हणून चंद्राला अर्घ्य देऊन धन-धान्य मिळते.
भगवद्गीतेनुसार, चंद्र हा सोम (अमृत) आहे, ज्यामुळे व्रताने मोक्षप्राप्ती होते.
वैज्ञानिक आणि आरोग्य महत्त्व:
शरद पौर्णिमेला चंद्र पृथ्वीपासून सर्वात जवळ असतो (पूर्णिमा), ज्यामुळे त्याचे किरण शीतल आणि औषधी असतात.
आयुर्वेदानुसार, चंद्रकिरणांमुळे दूध-खीरमध्ये व्हिटॅमिन सी वाढते, जे रोगप्रतिकारशक्ती वाढवते.
1 मानसिक शांतीसाठी चंद्रदर्शन फायदेशीर; तणाव कमी होतो आणि झोप सुधारते.
मानसिक शांती: चंद्राला मनाचे कारक मानले जाते. या दिवशी पाणी अर्पण केल्याने मानसिक ताण कमी होतो आणि मन शांत राहते.
2. आरोग्य फायदे: पौर्णिमेच्या रात्री चंद्राची किरणे अमृतसारखी असतात असे मानले जाते. पाणी अर्पण केल्याने आणि चंद्र पाहिल्याने शरीराला सकारात्मक ऊर्जा मिळते आणि आरोग्य सुधारते.
3. आनंद आणि समृद्धी: शरद पौर्णिमा ही कोजागरी लक्ष्मी पूजा म्हणून देखील ओळखली जाते. या दिवशी देवी लक्ष्मी पृथ्वीवर येतात. चंद्राला अर्घ्य अर्पण केल्याने देवी लक्ष्मी आणि चंद्र देव दोघेही प्रसन्न होतात, ज्यामुळे धन आणि समृद्धी वाढते.
4. चंद्र दोष निवारण: ज्यांच्या कुंडलीत चंद्र दोष आहे, त्यांच्यासाठी या दिवशी चंद्राची पूजा करणे आणि अर्घ्य अर्पण करणे विशेष फलदायी मानले जाते.
5. सौभाग्य वाढ: या रात्री उपवास आणि योग्य पूजा केल्याने वैवाहिक जीवनात गोडवा येतो आणि सौभाग्य येते.
अस्वीकरण (Disclaimer) : या लेखात दिलेली माहिती आणि उपाय सामान्य माहितीवर आधारित आहे. या माहितीची पूर्णता, विश्वासार्हता आणि अचूकता याबाबत वेबदुनिया कोणतीही हमी देत नाही. अधिक माहितीसाठी संबंधित तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.
