गुरु गोविंद साहिब जयंती दरवर्षी डिसेंबर किंवा जानेवारी महिन्यात साजरी केली जाते. या 9 जानेवारी 2022 रोजी गुरु गोविंद सिंग जयंती साजरी केली जाईल. ते भारताचे 10 वे आणि शेवटचे शीख गुरु होते. तो त्याच्या खऱ्या बलिदानासाठी ओळखला जातात.
पंचांगानुसार गुरु गोविंद साहिब यांचा जन्म पौष शुक्ल सप्तमीला पटना साहिब येथे झाला होता. यावर्षी पौष शुक्ल पक्ष सप्तमी 8 जानेवारी रोजी रात्री 10.42 ते 9 जानेवारी रात्री 11.08 पर्यंत राहील. कधीकधी ही जयंती वर्षातून दोनदा येते कारण ती हिंदू बिक्रमी कॅलेंडरनुसार मोजली जाते, जी हिंदू कॅलेंडरवर आधारित आहे.
गुरु गोविंद सिंग हे 10 वे शीख गुरु होते. त्याग आणि बलिदान करण्यात ते खरे होते. मानवतेच्या रक्षणासाठी त्यांनी आपल्या प्राणांची आहुती दिली. त्यांनी आपल्या अनुयायांना पाच काकर ठेवण्याचे सांगितले आहे, जो कोणी शीख असेल, त्याच्यासाठी केसांचे पाच ककार केस, कडा, किरपाण, कंगवा आणि कच्छा अनिवार्य असेल असे त्यांनी सांगितले होते. हे धारण केल्याने खालसा पूर्ण मानला जातो.
गुरु गोविंद सिंग यांची पाच उद्दिष्टे
1. गुरु गोविंद साहेबांनी शिखांना पाच मंत्र दिले होते, त्यांनी सांगितले होते की शिखांना पाच ककार केस, कडा, किरपाण, कंगवा आणि कच्छा अनिवार्य परिधान करावे यानेच खालसा वेश पूर्ण मानला जाईल.
2. गुरु गोविंद साहिब यांनी समाजात धर्म आणि सत्य खालसा स्थापन केला. आणि शिखांच्या रक्षणासाठी किरपाण ठेवण्याचा सल्ला दिला.
3. गुरु गोविंद सिंग जी यांनी खालसा वाणी "वाहेगुरु जी का खालसा, वाहेगुरु जी की जीत" अशी घोषणा केली होती. शीख समाजातील लोक आजही या आवाजाचा प्रचार करतात.
4. गुरू गोविंद साहिब यांनी गुरूची परंपरा संपवली आणि सर्व शीखांना गुरू ग्रंथ साहिब यांना आपला गुरू मानण्यास सांगितले, आजही लोक गुरु ग्रंथ साहिब यांना आपला मार्गदर्शक मानतात. अशा प्रकारे गुरु गोविंद साहिब हे शेवटचे शीख गुरू होते.
5. गुरु गोविंद सिंग हे शौर्याचे उदाहरण होते. त्याच्यासाठी असे म्हटले जाते की, “सवा लाख से एक लड़ाऊँ चिड़ियों सों मैं बाज तड़ऊँ तबे गोबिंदसिंह नाम कहाऊँ”. त्यांनी शीखांना निर्भय राहण्याचा संदेश दिला.