दिलीप साहेब यांचा पगार 1250 रुपये तर राज कपूर यांचा 175 रुपये होता ...

- सीमान्त सुवीर

बॉलिवूडमध्ये सध्या 'तीन खान'ची चर्चा सोडा, पूर्वीच्या पिढीने एक काळ असा देखील पाहिले आहे जेव्हा चित्रपट जगात राज कपूर, देवानंद, दिलीप कुमार, गुरु दत्त, राजेंद्र कुमार, मनोज कुमार, धर्मेंद्र असे कलाकार होते. आणि हे सर्व त्यांच्या स्वतःच्याच बाबतीत असायचे. त्यामुळेच चित्रपटांना सुपरहिट करण्याची ताकद त्याच्यात होती.

फिल्मी दुनिया दिलीप कुमार यांना 'ट्रॅजेडी किंग' म्हणून ओळखते. हा कलाकार त्या पिढीच्या अंतःकरणाने आणि मनामध्ये बसलेला आहे, ज्यांनी त्यांचे यश त्यांच्या डोळ्यांनी पाहिले आहे.

आज कलाकार कोणत्याही एका चित्रपटात काम करण्यासाठी कोट्यावधी रुपये घेत असले तरी एक काळ असा होता की चित्रपट कलाकारांना मासिक पगार मिळत असे. हा पगारही 100-200 रुपयांपासून ते 1000-1200 रुपयांपर्यंत होता.

सर्वांना ठाऊक आहे की दिलीप कुमार यांचे खरे नाव युसुफ खान होते आणि त्यांचा जन्म पाकिस्तानच्या पेशावर येथे झाला होता. त्याच्या वडिलांचा फळांचा चांगला व्यवसाय होता. 1947 मध्ये जेव्हा देशाची फाळणी झाली, तेव्हा खान खानदानावर कहर झाला आणि त्याचे वडील त्यांच्याकडे असलेल्या ठेवी घेऊन भारतात आले होते.

फाळणीनंतर कुटुंबाची आर्थिक परिस्थिती अत्यंत बिकट झाली आणि फिल्मी जगात नशीब आजमावण्यासाठी युसूफ मियां मुंबईला गेले. त्यांचे वडील निधन पावले होते आणि त्यांच्यावरही 5 भाऊ आणि 6 बहिणींची जबाबदारी होती.

युसूफ साहबचा चित्रपट जगतातला संघर्ष कायम राहिला आणि त्या दरम्यान डॉ. मसानी यांना त्यांच्या प्रतिभेची खात्री पटली आणि त्यांनी बॉम्बे टॉकीजच्या मालक देविका राणीकडे नेले. देविका राणी यांनी त्यांच्यातील कलाकारांचे कौतुक केले आणि दरमहा 1250 रुपये मानधन निश्चित केले.

त्या काळी 1250 रुपयांची रक्कम खूप मोठी होती. जेव्हा त्यांनी घरी येऊन सांगितले की माझा पगार 1250 रुपये निश्चित झाला आहे, तेव्हा घरातील सदस्यांना त्यांच्या शब्दावर विश्वासच बसला नाही. ते म्हणाले की आपण चुकीचे ऐकले आणि एका वर्षासाठी आपल्याला 1250 रुपये मिळतील कारण राज कपूर यांचा पगारा महिन्याला 175 रुपये असायचा ...

दिलीप कुमारांना सुद्धा एक क्षण असे वाटले की त्याच्या कानात काही चुकले नाही? त्यांना हे देखील माहित होते की राज कपूर मासिक पगाराच्या 175 पगारावर काम करतात. ही शंका दूर करण्यासाठी दिलीप साहेबांनी डॉ. मसानी यांना बोलावून त्यांच्या मनातील गोष्ट सांगितली. डॉ. मसानी देविका राणीशी बोलले ... देविका राणी म्हणाली, त्यांना सांगा की 1250 रुपये मासिक उपलब्ध असतील ...

देविका राणींचा हा संदेश मिळाल्यावर दिलीपकुमार यांचे भाऊ व बहिणींना वाईट दिवस संपत असल्याचा आनंद झाला. संपूर्ण जगाला हेही ठाऊक आहे की दिलीप कुमारने एकामागून एक अनेक सुपरहिट चित्रपट दिले. वेळेसह त्यांना प्रसिद्धी मिळवू लागली आणि त्याच्यावर पैशांचा वर्षाव होऊ लागला. त्याने सर्व 11 भाऊ-बहिणींचे विवाह स्वतःच केले ... त्यांच्या संसार थाटवा यात स्वतःचा संसार विसरले .. किंवा असे म्हणावे की त्यांनी कुटुंबासाठी खूप त्याग केले.

जेव्हा दिलीपकुमार शेवटी आपला संसार थाटला तेव्हा ते 44 वर्षांचे होते. खरं तर, साईरा बानो दिलीप साहेबांवर चित्रपट आन पाहिल्यापासूनच फिदा होत्या. तेव्हा त्या लंडनमध्ये शिक्षण घेत होत्या.

दिलीप साहेबांना संतान सुख मिळालं नाही परंतु हे जाणून घेणं आवश्यक आहे की 1972 मध्ये, सायरा बानो गर्भवती झाल्या होत्या परंतु उच्च रक्तदाबमुळे आठव्या महिन्यात गर्भपात झाला. या अपघातानंतर त्या कधीच आई होऊ शकल्या नाही.

सायरा बानो आई बनल्या नाही परंतु त्यांनी दिलीप साहेबांची संपूर्ण सर्मपण आणि प्रेमाने काळजी घेतली.