दिवाळी लक्ष्मी पूजन मंत्र
दिवाळीच्या लक्ष्मी पूजनात मुख्यतः देवी लक्ष्मीची पूजा केली जाते. यात विविध मंत्रांचा जप केला जातो. खाली काही महत्वाचे मंत्र दिले आहेत, जे संस्कृतमध्ये आहेत आणि त्यांचा हिंदी/मराठी अर्थसह स्पष्टीकरण. पूजन करताना शुद्ध उच्चार आणि श्रद्धा महत्वाची आहे. पूर्ण विधीमध्ये गणेश पूजन, कुबेर पूजन आणि लक्ष्मी पूजन समाविष्ट असते.
1. लक्ष्मी मंत्र (मुख्य जप मंत्र)
ॐ श्रीं ह्रीं क्लीं महालक्ष्म्यै नमः
अर्थ: हे महालक्ष्मी, तुम्हाला नमस्कार. (धन, समृद्धी आणि ऐश्वर्यासाठी हा मंत्र 108 वेळा जपावा.
2. लक्ष्मी गायत्री मंत्र
ॐ महादेव्यै च विद्महे विष्णुपत्न्यै च धीमहि। तन्नो लक्ष्मीः प्रचोदयात्॥
अर्थ: आम्ही महादेवीला जाणतो, विष्णूची पत्नी लक्ष्मीला ध्यान करतो. ती लक्ष्मी आम्हाला प्रेरणा देवो.
3. लक्ष्मी बीज मंत्र
ॐ ह्रीं श्रीं क्रीं क्लीं महालक्ष्मी मम गृहे धनं पूरय पूरय चिंतायै दुराय दुराय स्वाहा॥
अर्थ: हे लक्ष्मी, माझ्या घरात धन भरून टाका, चिंता दूर करा.
4. कुबेर-लक्ष्मी मंत्र (धन प्राप्तीसाठी)
ॐ यक्षाय कुबेराय वैश्रवणाय धनधान्याधिपतये धनधान्यसमृद्धिं मे देहि दापय स्वाहा॥
अर्थ: हे कुबेर, धन-धान्याचे स्वामी, मला समृद्धी दे.
दिवाळी लक्ष्मी पूजन: श्री लक्ष्मीचे प्रमुख श्लोक
दिवाळीच्या लक्ष्मी पूजनात माता लक्ष्मीची पूजा करताना विविध श्लोकांचा जप केला जातो. हे श्लोक लक्ष्मीला धन, समृद्धी आणि सौभाग्य मिळवण्यासाठी म्हणतात. पूजनाच्या वेळी प्रथम गणेश पूजन करा, नंतर लक्ष्मी पूजन. मुख्य श्लोक खालीलप्रमाणे आहेत (संस्कृतमध्ये, देवनागरी लिपीत, आणि त्यांचा हिंदी/मराठीत अर्थासह). हे श्लोक श्री सूक्त, लक्ष्मी स्तोत्र किंवा पुराणांमधून घेतलेले आहेत.
1. लक्ष्मी बीज मंत्र (मूल मंत्र)
ॐ ह्रीं श्रीं क्रीं महालक्ष्म्यै नमः॥
(अर्थ: हे महालक्ष्मी, तुम्हाला नमस्कार. हा मंत्र 108 वेळा जपावा.)
2. श्री सूक्तातील प्रमुख श्लोक (लक्ष्मी स्तुती)
श्री सूक्त हा ऋग्वेदातील भाग आहे, जो पूजनात अवश्य म्हणा. काही मुख्य श्लोक:
ॐ हिरण्यवर्णां हरिणीं सुवर्णरजतस्रजाम्।
चन्द्रां हिरण्मयीं लक्ष्मीं जातवेदो म आवह॥
(अर्थ: हे अग्निदेवा, सोनेरी रंगाची, हरणासारखी, सुवर्ण आणि रजताच्या माळांनी युक्त, चंद्रासारखी उज्ज्वल आणि सोन्याची बनलेली लक्ष्मी मला प्राप्त करून दे.)
तां म आवह जातवेदो लक्ष्मीमनपगामिनीम्।
यस्यां हिरण्यं विन्देयं गामश्वं पुरुषानहम्॥
(अर्थ: हे जातवेदो, त्या कधी न जाणाऱ्या लक्ष्मीला मला प्राप्त करून दे, जिच्याकडून मी सोने, गाय, घोडे आणि पुरुष (सेवक) मिळवीन.)
आश्रयेद् यः पद्मिनीं पद्महस्तां पद्माक्षीं पद्मासने संनिषण्णाम्।
पद्मिनीं पद्मपत्राक्षीं पद्ममुखीं पद्महस्ताम्॥
(अर्थ: जो कमळावर विराजमान, कमळ हातात धारण करणारी, कमळासारखी डोळे असलेली लक्ष्मीची पूजा करतो, त्याला समृद्धी प्राप्त होते.)
पूर्ण श्री सूक्त15 श्लोकांचे आहे; पूजनात कमीतकमी 5-7 श्लोक म्हणा.
3. लक्ष्मी अष्टक स्तोत्र (आदिशंकराचार्य रचित)
हे 8 श्लोकांचे स्तोत्र आहे, फळ मिळवण्यासाठी म्हणा:
इंद्र उवाच:
नमस्ते सर्वलोकानां जनन्यै पुण्यरूपिण्यै।
सर्वदा भयदायिन्यै आनंदिन्यै नमो नमः॥
(अर्थ: सर्व लोकांच्या जननीला, पुण्यरूपी, नेहमी आनंद देणाऱ्या लक्ष्मीला नमस्कार.)
फलश्रुती:
यः पठेत् भक्तियुक्तो लक्ष्म्यष्टकं सदा नरः।
स सर्वं लभते भोगान् मोक्षं च करस्थितम्॥
(अर्थ: जो भक्तिपूर्वक हे अष्टक रोज वाचतो, त्याला सर्व भोग आणि मोक्ष प्राप्त होतो.)
पूजन पद्धतीचे संक्षिप्त मार्ग:
साहित्य : कमळ, फुले, धूप, दीप, नैवेद्य (खीर, लाडू), कुंकू, हळद.
क्रम: संकल्प घ्या, गणेश-लक्ष्मी आवाहन, श्लोक जप, आरती (ॐ जय लक्ष्मी माता), प्रसाद वाटप.
टीप: पूजन संध्याकाळी करा, घर स्वच्छ ठेवा. अधिक श्लोकांसाठी श्री सूक्त किंवा लक्ष्मी स्तोत्र पुस्तक पहा.
हे श्लोक म्हणल्याने घरात सुख-समृद्धी येते
लक्ष्मी पूजन आरती
जय देवी श्रीदेवी माते ।
वंदन भावे माझे तव पदकमलाते ॥ धृ. ॥
श्री लक्ष्मी देवी तूं श्री विष्णुपत्नी ।
पावसी भक्तालागी अति सोप्या यत्नी ॥
जननी विश्वाची तूं जीवनचित्श्क्ती ।
शरण तुला मॆ आलो नुरवी आपत्ती ॥ १ ॥
भृगवारी श्रद्धेने उपास तव करिती ।
आंबट कोणी काही अन्न न सेवीती ॥
गुळचण्याचा साधा प्रसाद भक्षीती ।
मंगल व्हावे म्हणुनी कथा श्रवण करिती ॥ २ ॥
जे कोणी नरनारी व्रत तव आचरिती ।
अनन्य भावे तुजला स्मरुनी प्रार्थीती ॥
त्यांच्या हाकेला तूं धांवुनिया येसी ।
संतती, वैभव किर्ती धनदौलत देसी ॥ ३ ॥
विश्वाधारे माते प्रसन्न तूं व्हावे ।भवभय हरुनी आम्हां सदैव रक्षावें ॥
मनिची इच्छा व्हावी परिपूर्ण सगळी ।
म्हणुनी मिलिंदमाधव आरती ओवाळी ॥ ४ ॥
Edited By - Priya Dixit
