आज, आपण सर्वजण स्वामी विवेकानंदांच्या पुण्यतिथी निमित्त येथे जमलो आहोत. नरेंद्रनाथ दत्त म्हणून ओळखले जाणारे स्वामी विवेकानंद हे एक महान पुरुष होते ज्यांनी केवळ भारतालाच नव्हे तर संपूर्ण जगाला एक नवीन दिशा दिली. त्यांचा जन्म १२ जानेवारी १८६३ रोजी कोलकाता येथे झाला. लहानपणापासूनच ते जिज्ञासू, बुद्धिमान आणि उत्साही होते. माझ्या नचिकेताच्या मते स्वामी विवेकानंदांनी धर्माला केवळ उपासना नाही तर जीवनाचा मार्ग बनवले. त्यांनी आपल्याला शिकवले की आपल्या सर्वांमध्ये अफाट शक्ती आहे, आपण फक्त ती ओळखली पाहिजे आणि तिचा वापर केला पाहिजे. त्यांनी तरुणांना देशाची सेवा करण्यास प्रेरित केले आणि ते भारताचे भविष्य आहेत असे सांगितले.
१८८८ ते १८९३ पर्यंत त्यांनी संपूर्ण भारतभर प्रवास केला आणि ३१ मे १८९३ रोजी त्यांनी पश्चिमेकडे प्रवास सुरू केला. त्याच वर्षी त्यांनी शिकागो येथील जागतिक धर्म संसदेत त्यांचे जगप्रसिद्ध भाषण सादर केले. त्यांनी "अमेरिकेच्या बंधूंनो आणि भगिनींनो" असे म्हणून प्रेक्षकांना संबोधित करून भारताचे प्रतिनिधित्व करणारे त्यांचे संक्षिप्त भाषण सुरू केले. जागतिक धर्म संसदेतील त्यांचे भाषण भारतीय संस्कृतीची एक उत्तम ओळख होती. त्यांनी जगाला सांगितले की भारत हा केवळ एक देश नाही तर एक कल्पना आहे. त्यांनी भारताची प्राचीन संस्कृती आणि तत्वज्ञान जगासमोर मांडले. १८९३ चे शिकागो भाषण
स्वामी विवेकानंदांनी आपल्याला "उठा, जागे व्हा आणि ध्येय गाठेपर्यंत थांबू नका" असे शिकवले. त्यांनी आत्मविश्वास, ज्ञानाचा शोध, आत्म-सुधारणा, इतरांची सेवा आणि वैश्विक बंधुत्वाचे महत्त्व अधोरेखित केले.
युरोपहून परतल्यानंतर, १ मे १८९७ रोजी विवेकानंदांनी समाजसेवेसाठी कलकत्ता येथे रामकृष्ण मिशनची स्थापना केली. त्यांच्यासाठी या ग्रहावरील प्रत्येक आत्मा दिव्य आहे. आणि परिणामी ते सक्रियपणे लोकांची सेवा करण्यात गुंतले. स्वामी विवेकानंदांचा आध्यात्मिक प्रवास ४ जुलै १९०२ रोजी संपला.
