भारतीय रेल्वेला देशाची जीवनरेषा म्हटले जाते कारण ती देशभर पसरलेली आहे. भारतीय रेल्वेचे जाळे केवळ भारतातच नाही तर जगभरातील उत्कृष्ट सुविधांसाठी प्रसिद्ध आहे. दररोज करोडो पर्यटक रेल्वेने एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी जातात. एकप्रकारे रेल्वेमुळे प्रत्येक व्यक्तीला देशाच्या कोणत्याही कानाकोपऱ्यात प्रवास करणे सोपे झाले आहे.
पण, जर तुम्हाला विचारले की ट्रेन ज्या ट्रॅकवर धावते, त्या ट्रॅकशी संबंधित काही रंजक गोष्टी तुम्हाला माहीत आहेत का, तर तुमचे उत्तर काय असू शकते? कदाचित तुम्हाला जास्त माहिती नसेल. त्यामुळे तुम्ही हा लेख जरूर वाचावा. कारण या लेखात आम्ही तुम्हाला रेल्वे ट्रॅकशी संबंधित काही उत्तम मनोरंजक तथ्यांबद्दल सांगणार आहोत. तर जाणून घेऊया.
खोके रेल्वे ट्रॅकच्या बाजूला का ठेवले जातात?
याआधीही तुम्ही अनेकदा पाहिलं असेल की, रेल्वे रुळाच्या बाजूला ठिकठिकाणी खोके ठेवण्यात आले आहेत. पण तुम्हाला माहित आहे का हे बॉक्स का बसवले जातात. तुम्हाला माहीत नसेल तर आम्ही तुम्हाला सांगतो.
तुमच्या माहितीसाठी, आम्ही तुम्हाला सांगतो की, ट्रेन एक्सेल काउंटर बॉक्सजवळून जाताच, त्याच वेळी ट्रेनची सर्व माहिती या बॉक्समध्ये रेकॉर्ड केली जाते आणि ही माहिती फॉरवर्ड केली जाते. हे बॉक्स ट्रेनचा वेग आणि दिशा देखील सांगतात. वास्तविक, त्यात एक सेन्सर आहे, जो सर्व माहिती रेकॉर्ड करतो.
ट्रेन एका ट्रॅकवरून दुसऱ्या ट्रॅकवर कशी जाते?
तुमच्या मनात कधीतरी हा प्रश्न नक्कीच निर्माण झाला असेल की ट्रेन एका रुळावरून दुसऱ्या रुळावर कशी पोहोचते? ट्रेन जिथे ट्रॅक बदलते, त्या दोन्ही टोकांना तांत्रिकदृष्ट्या स्विच म्हणतात. एक डावा स्विच आणि उजवा स्विच आहे. ट्रेन ट्रॅकमध्ये असलेल्या डाव्या स्विच आणि उजव्या स्विचमुळे, ट्रेन सहजपणे ट्रॅक बदलते.
रेल्वे रुळांमधील अंतर किती आहे?
तुम्हाला असे वाटेल की असे दोन ट्रॅक टाकले गेले असते, परंतु तुमच्या माहितीसाठी आम्ही तुम्हाला सांगतो की जगातील सुमारे साठ टक्के रेल्वेची लांबी 1,435 मिमी (4 फूट 8 इंच) आहे. भारतात जवळपास समान वस्तुस्थिती पाळली जाते. रेल्वे ट्रॅकच्या एका तुकड्याची बहुतेक लांबी सुमारे 13 मीटर असते आणि 1 मीटर रेल्वेचे वजन असते. ट्रॅक सुमारे 50-60 किलो आहे.
रेल्वे रुळांवर दगड का असतात?
या प्रश्नाचे उत्तर तुम्ही सहज देऊ शकता की ट्रेनचे वजन हाताळण्यासाठी दगड ठेवले जातात. इतर अनेक कारणांमुळेही दगड पसरलेले असतात. याचा वापर ट्रेनचे कंपन कमी करण्यासाठी केला जातो. जेव्हा पावसाचे पाणी ट्रॅकच्या आजूबाजूला भरते, तेव्हा दगड ट्रॅक स्थिर ठेवण्यास मदत करतात. याशिवाय या दगडांमुळे स्लीपर सरकत नाहीत.
सर्वात लांब मार्ग कोणता आहे?
भारतातील सर्वात लांब मार्ग कोणता आहे ते सांगता येईल का? जर तुम्हाला या प्रश्नाचे उत्तर माहित नसेल तर आम्ही तुम्हाला सांगू की भारतातील सर्वात लांब मार्ग आसाम आणि तामिळनाडू दरम्यान आहे. होय, आसाममधील दिब्रुगढ ते तामिळनाडूमधील कन्याकुमारी हा भारतातील सर्वात लांब मार्गांपैकी एक आहे. ट्रेन क्रमांक 15905/15906 दिब्रुगढ ते कन्याकुमारीकडे निघते. या मार्गावर सुमारे 41 स्थानके आहेत.