स्वप्नदोष, ज्याला इंग्रजीत 'नॉक्टर्नल एमिशन' , 'नाईट फॉल' किंवा 'वेट ड्रीम' असे म्हटले जाते, सहसा पुरुषांशी संबंधित असल्याचे बघितले जाते. पण महिलांमध्येही रात्रीचे उत्सर्जन होते का? हा प्रश्न अनेकदा लोकांच्या मनात उत्सुकता निर्माण करतो, कारण या विषयावर क्वचितच उघडपणे चर्चा केली जाते. या लेखात आपण हा विषय सविस्तरपणे समजून घेऊया आणि डॉक्टर आणि तज्ञ याबद्दल काय म्हणतात ते जाणून घेऊया.
स्वप्नदोष म्हणजे काय?
ही अशी स्थिती आहे ज्यामध्ये एखाद्या व्यक्तीला झोपेच्या वेळी लैंगिक उत्तेजना किंवा भावनोत्कटता येते, जी सहसा लैंगिक स्वप्नांशी संबंधित असते. पुरुषांमध्ये हे वीर्यस्खलनाच्या स्वरूपात प्रकट होते, जे सहज ओळखता येते. परंतु महिलांमध्ये, ही प्रक्रिया थोडी वेगळी आणि कमी स्पष्ट असू शकते, ज्यामुळे त्याबद्दल गोंधळ निर्माण होतो.
महिलांनाही स्वप्नदोष होऊ शकतो का?
होय, महिलांनाही महिलांनाही स्वप्नदोष होऊ शकतो. तथापि पुरुषांपेक्षा महिलांमध्ये हा विषय कमी चर्चेत राहिला आहे. तज्ञांच्या मते, महिलांना झोपेतही लैंगिक स्वप्ने पडू शकतात, ज्यामुळे त्यांना कामोत्तेजना अनुभवता येते. ही एक सामान्य शारीरिक प्रक्रिया आहे आणि त्यात कोणतीही असामान्यता नाही.
प्रसिद्ध स्त्रीरोगतज्ज्ञ डॉ. शिखा स्पष्ट करतात, "स्त्रियांमध्ये रात्रीच्या वेळी स्खलनाचा अनुभव पुरुषांपेक्षा कमी स्पष्ट असू शकतो, कारण स्खलन सारखी कोणतीही थेट लक्षणे नसतात. परंतु योनीमध्ये ओलावा जाणवणे, झोपेच्या वेळी सौम्य पेटके किंवा उत्तेजना हे रात्रीच्या वेळी स्खलनाचे लक्षण असू शकते."
वैज्ञानिक दृष्टिकोन: वैज्ञानिक अभ्यासांनुसार, स्वप्नदोष एक नैसर्गिक शारीरिक प्रतिक्रिया आहे जी मेंदू आणि हार्मोनल क्रियाकलापांशी जोडलेली आहे. झोपेच्या वेळी मेंदू REM (रॅपिड आय मूव्हमेंट) टप्प्यात सक्रिय असतो आणि या काळात लैंगिक स्वप्ने पडणे सामान्य आहे. ही प्रक्रिया पुरुष आणि महिला दोघांमध्येही होऊ शकते.
महिलांमध्ये स्वप्नदोषाचा अनुभव त्यांच्या शारीरिक आणि मानसिक स्थितीवर, हार्मोनल बदलांवर आणि लैंगिक जागरूकतेवर अवलंबून असतो. हे पौगंडावस्थेतील, गर्भधारणेदरम्यान किंवा हार्मोनल चढउतारांमुळे मासिक पाळीच्या काळात अधिक सामान्य असू शकते.
डॉक्टर काय म्हणतात?
लैंगिक आरोग्य तज्ज्ञ डॉ. मेहता म्हणतात, "रात्रीच्या उत्सर्जनाबद्दल समाजात अनेक समज आणि गैरसमज आहेत. ते पूर्णपणे सामान्य आहे आणि त्याला आजार किंवा कमकुवतपणा म्हणून पाहिले जाऊ नये. महिलांमध्ये रात्रीच्या उत्सर्जनाची चर्चा कमी होते, परंतु ते पुरुषांइतकेच सामान्य आहे.
डॉक्टरांचे म्हणणे आहे की एखाद्याला स्वप्नदोष होतो की नाही हे त्या व्यक्तीच्या शारीरिक आणि मानसिक स्थितीवर अवलंबून असते. ही समस्या नाही आणि ती लज्जेची बाब मानली जाऊ नये. तथापि जर हे वारंवार होत असेल आणि व्यक्तीला अस्वस्थ वाटत असेल तर तज्ञांचा सल्ला घेणे उचित आहे.
